اثر سطوح مختلف زيوليت بر رشد و ميزان ژل توليدي در گياه دارويي آلويه‌ورا (Aloe vera L.) در شرايط مختلف آبياري

Effects of Different Levels of Zeolite on Plant Growth and Amount of Gel Production in Aloe vera L. under Different Irrigation

مقدمه: آلويه‌ورا به واسطه اثرات دارويي متعدد و همچنين كاربرد آن در زمينه‎هاي مختلف غذايي، آرايشي و بهداشتي از ديرباز توجه محققان را به خود معطوف داشته است. هدف: اين تحقيق به منظور ارزيابي سطوح مختلف زيوليت و شرايط مختلف آبياري بر رشد رويشي و تغييرات كمي و كيفي ژل در گياه آلويه‌ورا انجام گرفت. روش بررسي: اين آزمايش به صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‎هاي كامل تصادفي با اعمال 4 سطح زيوليت 0، 11، 22 و 44 گرم در 5 كيلوگرم خاك گلدان و اعمال 3 سطح آبياري به صورت آبياري هفته‎اي يك بار، دو هفته يك بار و سه هفته يك بار، در 3 تكرار انجام شد. بعد از گذشت 5 ماه صفات مورفولوژيكي، ميزان آلويين برگ و ويتامين C موجود در ژل مورد سنجش قرار گرفت. نتايج: در بررسي اثرات اصلي و متقابل كاربرد زيوليت و اعمال تيمارهاي مختلف آبياري، صفات مورفولوژيكي ‌مختلف مانند ارتفاع گياه، تعداد برگ، وزن تر برگ، ضخامت برگ، وزن ژل، نسبت وزن ژل به وزن برگ، بهترين نتايج را با كاربرد 22 گرم زيوليت در 5 كيلوگرم خاك گلدان و آبياري 3 هفته يك بار نشان دادند. بيشترين ميزان ماده موثره آلويين در تيمار اثرات متقابل 44 گرم زيوليت در 5 كيلوگرم خاك گلدان و آبياري هفته‌اي يك بار حاصل شد و بالاترين ميزان ويتامين C با كاربرد 44 گرم زيوليت در 5 كيلوگرم خاك گلدان و آبياري 2 هفته يك بار حاصل شد. نتيجه‎گيري: به طور كلي نتايج نشان داد زيوليت نقش موثري در بهبود رشد رويشي و افزايش متابوليت‎هاي ثانويه در گياه آلويه‌ورا در شرايط مختلف آبياري داراست.

Background: Researchersʹ attention has been focused on Aloe vera for a long time due to the numerous medicinal effects of this plant and its application in various fields of food, cosmetic and hygienic industries. Objective: This study was conducted to evaluate the different levels of Zeolite and irrigation conditions on vegetative growth and quantitative and qualitative changes in plant gel. Methods: It is based on a factorial randomized complete block design with 4 levels of Zeolite in soil and 3 levels of irrigation, in 3 replications. After 5 months, morphological traits were measured. Also the amount of aloin in leaf and vitamin C in the gel were measured. Results: The best results of morphological traits were obtained with 22 g Zeolite treatment in 5 kg pots of soil and 21 days irrigation. The highest amount of aloin was observed in 44 g Zeolite treatment in 5 kg pots of soil with 7 days irrigation. The highest amount of vitamin C was obtained in 44 g Zeolite treatment in 5 kg pots of soil with 14 days irrigation. Conclusion: The overall results showed that zeolite plays an important role in promoting growth and increasing secondary metabolites in plant Aloe vera under different irrigation.