عظمت نمادين حدود و موانع اجرايي آن؛تاملي فلسفي و جامعه‌شناختي

Symbolic greatness on hadd punishments and its administrative barriers; philosophical and sociological research

در سياست كيفري اسلام مجموعه‌ي متنوعي از مجازات‌ها يافت مي‌شود كه هريك با منطقي خاص تشريع گرديده‌اند. قصاص را مي‌توان كيفري بزه‌ديده‌محور دانست. تعزيرات مسيري براي اجراي اصل فردي كردن مجازات‌ها و نيز انطباق نظام كيفري با مقتضيات زمان و مكان است. در مقابل حدود را مي‌توان مجازات‌هايي جرم‌محور تلقي نمود كه در پي حراست از اخلاق و انسجام اجتماعي است. در اسلام، شدت كيفر گاه تابعي از ميزان صدمه‌ي بزه به اخلاق اجتماعي است. از همين رو جرايم مستوجب حد، به‌عنوان شديدترين گونه‌هاي تجاوز به ارزش‌هاي بنيادين اجتماع، با سخت‌ترين مجازات‌ها پاسخ داده مي‌شوند. در سياست كيفري اسلام نه تنها فرآيند اثباتي حدود بسيار پيچيده و دشوار بوده؛ بلكه موانع جدي نيز در مسير اجراي اين مجازات‌ها وجود دارد. تعارض ميان وضع مجازات‌هاي شديد و تاكيد بر اهميت اجراي آن‌ها از يك سو و تعيين فرآيند پيچيده‌ي اثبات جرم و نيز ايجاد مانع در مسير اجراي مجازات از سوي ديگر با در نظر گرفتن ملاحظات فلسفي و جامعه‏شناختي و بررسي مصالح فردي و اجتماعي قابل توجيه است. به نظر از يك سو شارع مجازات‌هايي شديد و البته نمادين وضع نموده كه هم‌چون شمشيري برنده، تهديدي مستمر، ارعاب‌كننده و بازدارنده براي مجرمين بالقوه باشد و از سوي ديگر نيز با لحاظ آثار سو احتمالي تحميل مجازات، از جمله كاهش اثر ارعابي آن‌ها به علت اجراي مكرر، موانعي بر سر راه اثبات و اجراي آن قرار داده است.

Islamic criminal policy has a various kind of punishment that each of them has different logic and purpose. Hadd punishment is based on the criminal behavior and protect the social values for protect moral and social order. So this type of crimes, because of these are the most sever crimes, are punishable with the most severe punishment. Nevertheless, proof of this crime is too hard. Also, there are many drawbacks for use this criminal policy. So it is possible that they think there are conflicts. How it can be justified this conflict between severe punishment and emphasis on its implementation and then difficulty at the proof of these crime. Probably, sociological and philosophical thoughts can answer this question.