ميزان شيوع اعتياد اينترنتي و نوع استفاده از اينترنت در ميان دانشجويان دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور (1391)

سردبير محترم تعداد كاربران اينترنت در جهان به‌سرعت در حال افزايش است و اين موضوع در كنار مزاياي فراوان، مي تواند مشكلاتي را نيز پديد آورد. يكي از اين مشكلات مي تواند در زمينه نوع استفاده از اينترنت بروز كند. در پژوهشي مشخص شد كه 1/75 درصد از دانشجويان از اينترنت براي پژوهش، 2/56 درصد براي خواندن روزنامه و مجله، 8/56 درصد براي بازي كردن، 7/65 درصد براي انجام تكاليف شان، 8/56 درصد براي چت كردن، 8/53 درصد براي ديدن فيلم و 5/51 درصد براي جمع كردن اطلاعات استفاده مي كنند (1). مشكل ديگر در رابطه با اينترنت، اعتياد اينترنتي مي باشد. كندال (Kendal) اعتياد اينترنتي را به‌عنوان نوعي اعتياد روان شناختي تعريف كرده است كه نشان‌دهنده نياز به فعال بودن در اينترنت است (2). كنان (Canan) و همكاران در مطالعه اي بر روي 1043 دانش آموز دريافتند كه 7/9 درصد از آنان معتاد به اينترنت هستند (3). در مطالعه اي بر روي 500 دانشجوي دانشگاه شيراز نيز، 2/13 درصد از آنان معتاد به اينترنت گزارش شدند (4). با توجه به اهميت موضوع و كمبود پژوهش ها در اين زمينه، تعيين نوع استفاده دانشجويان دانشگاه هاي علوم پزشكي از اينترنت و ميزان شيوع اعتياد اينترنتي در ميان آنان ضروري به‌نظر مي رسد. از بين دانشجويان دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور در سال تحصيلي 91-1390، با روش نمونه گيري آسان 346 نفر انتخاب شدند. 123 نفر (5/35%) از دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه (تيپ دو)، 116 نفر (6/33%) از دانشگاه علوم پزشكي اردبيل (تيپ سه) و 107 نفر (9/30%) از دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي تهران (تيپ يك) بودند. جمع‌آوري داده‌ها توسط پرسش‌نامه اطلاعات جمعيت‌شناختي و پرسش نامه اعتياد به اينترنت يانگ (IAT= Internet Addiction Test) بود كه ويژگي-هاي روان‌سنجي مناسبي دارد (5). داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و روش هاي آماري كروسكال واليس و يو- من ويتني تجزيه و تحليل شدند. ميانگين سني دانشجويان 1/3±6/22 سال و اكثر افراد (3/93%) مجرد، مذكر (8/55%)، خوابگاهي (3/50%) و 24-21 ساله (3/52 درصد) بودند. 7/49 درصد از دانشجويان از اينترنت بيشتر براي كارهاي علمي، 3/22 درصد چك كردن ايميل، 4/19 درصد دانلود، 0/15 درصد شبكه‌هاي اجتماعي و تنها 3/4 درصد براي مراجعه به سايت هاي مرتبط با مسايل جنسي استفاده مي‌كردند. ميانگين نمره پرسشنامه اعتياد اينترنتي 65/12±4/40 بود و تنها 9/2 درصد از دانشجويان داراي اعتياد اينترنتي بودند، اما 93/43 درصد از دانشجويان، كاربر در معرض خطر اعتياد بودند. در بين دانشگاه ها نيز دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه (06/4%) بيشترين و اردبيل (72/1%) كم‌ترين تعداد كاربران معتاد را داشت. ميانگين نمره اعتياد اينترنتي نيز در دانشگاه شهيدبهشتي (04/11±84/41) بيشتر از اردبيل (86/10±06/38) بود (006/0=P). نتايج نشان داد كه بيشتر دانشجويان از اينترنت براي انجام امور علمي استفاده مي كنند كه اين يافته مشابه برخي از يافته هاي پيشين است. براي مثال در پژوهشي، 1/75 درصد از دانشجويان از اينترنت براي امور پژوهشي استفاده مي كردند (1). همچنين در اين پژوهش تنها 9/2 درصد از دانشجويان داراي اعتياد اينترنتي بودند كه اين آمار هم نسبت به بيشتر پژوهش-هاي داخلي (4) و هم خارجي (3) كم‌تر است. در بين دانشگاه ها نيز دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه بيشترين و دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي اردبيل، كم‌ترين تعداد كاربران معتاد را داشت. با توجه به يافته ها هرچند شيوع اعتياد اينترنتي در دانشجويان علوم پزشكي پايين است و اغلب آنان از اينترنت براي امور علمي استفاده مي كنند، اما جمعيت قابل‌توجهي در معرض خطر هستند كه لازم است براي پيشگيري از بروز اعتياد اينترنتي در آنان اقداماتي از قبيل برنامه هاي آموزشي و مداخله‌اي مناسب انجام شود.