اثرات محافظتي عصاره گياه مريم‌گلي در برابر نفروتوكسيسيتي ناشي از جنتامايسين در رت

Protective effects of Salvia Officinalis extract against gentamicin-induced nephrotoxicity in rat

زمينه: تجمع داخل سلولي آمينوگليكوزيدهاي تجويز شده در كورتكس كليه باعث ايجاد نفروتوكسيسيتي مي‌شود. هدف اين مطالعه، بررسي اثرات محافظتي عصاره هيدروالكلي برگ‌هاي گياه مريم گلي در برابر سميت كليوي القاشده توسط جنتامايسين بود. روش‌ها: در اين مطالعه تجربي، تعداد 40 سر رت نر از نژاد اسپراگ-دالي و دامنه وزني 300-200 گرم به‌طور تصادفي به 5 گروه 1- كنترل، 2- شاهد كه نرمال سالين به‌مدت يك هفته داخل صفاقي تزريق مي‌شد، 3- گروهي كه جنتامايسين (80 ميلي‌گرم بازاي هر كيلو وزن در روز) به‌مدت يك هفته داخل صفاقي تزريق مي‌شد (GEN)، 4- گروه دريافت‌كننده عصاره مريم‌گلي (50 ميلي‌گرم به ازاي هر كيلو وزن در روز) بعلاوه جنتامايسين با دوز 80 ميلي‌گرم (GEN+SO 50) و 5- گروه دريافت‌كننده عصاره مريم‌گلي (100 ميلي گرم بازاي هر كيلو وزن در روز) به‌علاوه جنتامايسين با دوز 80 ميلي‌گرم (GEN+SO 50) تقسيم شدند. در طول 6 ساعت آخر دوره، جهت جمع‌آوري ادرار، رت‌ها به قفس متابوليك انتقال مي‌يافتند و در انتهاي آن پس از بيهوشي عميق با تيوپنتال، نمونه خون از آيورت گرفته مي‌شد و كليه چپ جهت بررسي وضعيت استرس اكسيداتيو خارج مي‌شد. آناليز آماري با استفاده از آناليز واريانس يك‌طرفه صورت گرفت. يافته‌ها: ميزان فيلتراسيون گلومرولي (GFR) كه توسط جنتامايسين كاهش يافته بود به‌طور نسبي توسط مصرف عصاره مريم‌گلي بهبود پيدا كرد كه منجر به كاهش غلظت كراتينين و اوره- نيتروژن پلاسما گرديد. به‌علاوه، در گروه‌هاي GEN+SO ميزان دفع نسبي سديم و پتاسيم كاهش يافت و دفع مطلق پتاسيم زياد گرديد. همچنين ميزان استرس اكسيداتيو كه توسط جنتامايسين افزايش يافته بود توسط مصرف عصاره مريم‌گلي به‌طور قابل‌ملاحظه‌اي كاهش يافت. نتيجه‌گيري: عصاره مريم‌گلي داراي اثرات محافظت‌كنندگي در برابر آسيب‌هاي كليوي ايجادشده توسط جنتامايسين مي‌باشد كه احتمالاً بواسطه خاصيت آنتي‌اكسيداني آن است. اما تحقيقات بيشتر براي شناخت مكانيسم دقيق اثر آن لازم است.

Background: The aim of this study was to examine the renoprotective effect of hydro alcoholic sage (Salvia Officinalis: SO) leaves extract against gentamicin-induced nephrotoxicity in rats. Methods: In this experimental study forty male sprague dawley rats weighing 200-300 g were randomly divided into 5 groups; (1) the rats without treatment (control), (2) intraperitoneally injected with normal saline for one week (sham), (3) gentamicin 80 mg/kg/day, intraperitoneally for 7 days (GEN), (4) sage extract at 50 mg/kg/day plus gentamicin (80 mg/kg/day) for one week (GEN+SO 50) and (5) sage extract at 100 mg/kg/day plus gentamicin (80 mg/kg/day) for one week (GEN+SO 100). During the last 6 hours, the rats were transferred to the metabolic cage for urine sampling. At the end of the period, after deep anesthesia with thiopental, blood samples were obtained from aorta and the left kidney were removed for oxidative stress measurement. Statistical analyses were made by one way analysis of variance. Results: The decrease in the amount of glomerular filtration rate (GFR) induced by gentamicin was relatively improved by sage extract administration which leaded to the decrease in plasma creatinine and urea-nitrogen concentrations. In addition, the relative excretion of sodium and potassium decreased and absolute excretion of potassium increased in the GEN+SO groups. The degree of oxidative stress that had increased by gentamicin were also significantly lowered by sage extracts administration. Conclusion: Sage extract exhibits nephroprotective effect in gentamicin induced renal damage probably by its anti-oxidant activity, but further studies on its exact mechanism of action are warranted.