برآورد شاخص آزادسازي مالي در ايران و مقايسه‌ي آن با برخي كشورهاي منتخب

Estimating Financial Liberalization Index in Iran and Comparing with Some Selected Countries

در ادبيات اقتصادي مطالعات مختلفي براي برآورد شاخص آزادسازي مالي بسياري از كشورها انجام شده، اما در هيچ يك از آن‌ها شاخص آزادسازي مالي براي ايران برآورد نشده ‌است. از اين‌رو به‌منظور پركردن اين شكاف، در اين مطالعه‌ي شاخص آزادسازي مالي براي اقتصاد ايران كه در برگيرنده‌ي ابعاد مختلف اصلاحات در بخش مالي مي‌باشد, برآورد شده و با چند كشور نمونه (تركيه، پاكستان، مالزي و هند) مورد مقايسه قرار گرفته است. به‎منظور به‌دست آوردن شاخص جامع آزادسازي مالي از روش‌هاي مختلفي نظير روش مولفه‌هاي اصلي (PCM) و جمع ساده شاخص‌هاي زيرمجموعه‌ي آزادسازي مالي استفاده شده است. نتايج يافته‌ها نشان مي‌دهد كه كشورهاي ايران، پاكستان و هند طي سال‌هاي اخير به ويژه از اوايل دهه‌ي 1990 ميلادي, به انجام اصلاحات مالي در حد محدود اقدام كرده‌اند به گونه‌اي كه شاخص مربوط به آن‌ها طي سال‌هاي اخير افزايش يافته ‌است، درحالي‌كه كشورهاي تركيه و مالزي يك دهه زودتر (1980 ميلادي) آزادسازي مالي را آغاز كرده‌اند، هم‌چنين يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه شاخص مذكور براي ايران از همه‎‎ي كشورهاي مورد مطالعه پايين‌تر بوده است و بالاترين ميزان آزادسازي مالي به كشورهاي تركيه و مالزي اختصاص دارد. طبقه‌بندي JEL: G63, E61, E52 كليد واژه: شاخص آزادسازي مالي، اصلاحات مالي، كشورهاي درحال‌ توسعه، ايران

There are many studies measured financial liberalization indices, but none of them studied the Iranian case. Therefore, to fill this gap, in this paper we introduce a comprehensive indicator for financial liberalization which considers various aspects of financial sector reforms. Then, we estimate the index and compare the results with Turkey, Pakistan, Malaysia and India. For the estimation of aggregate financial liberalization index, we used different methods of aggregation such as principal component method (PCM) and simple summation. Our findings show that Iran, Pakistan and India have started financial reforms since the mid 1990s, while Turkey and Malaysia have started a decade earlier, in 1980s. Moreover, the results show that the level of financial reforms in Iran is not very high amongst the countries considered while the index related to Turkey and Malaysia are higher than that of other selected countries. JEL Classification: G63, E61, E52