مقايسه تاثير توانبخشي رايانه يار و داروي روان محرك در بازداري پاسخ و توجه پايدار كودكان داراي اختلال نارسايي توجه/ بيش فعالي

A Comparison of the Effect of Computer-Assisted Cognitive Remediation (CACR) and Psycho-Stimulant Drugs on Response Inhibition and Sustained Attention of Children with Attention Deficit/ Hyperactivity

پژوهش حاضر با هدف تعيين و مقايسه ي اثربخشي توان‌بخشي شناختي رايانه يار با داروي روان محرك در بهبود كاركرد بازداري پاسخ و توجه پايدار كودكان با اختلال نارسايي توجه- بيش‌فعالي انجام شد. روش پژوهش شبه آزمايشي و با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون- پيگيري با دو گروه آزمايشي است. 23 كودك با اختلال نارسايي توجه- بيش‌فعالي به شيوه نمونه گيري در دسترس و بر طبق ملاك هاي ورود و خروج انتخاب و بر اساس شدت اختلال همتا شده و به طور تصادفي به دو گروه دارو روان محرك (11 نفر) و توان‌بخشي شناختي رايانه يار (12 نفر) انتساب يافتند. ابزارهاي پژوهش شامل آزمون عملكرد پيوسته، پرسش‌نامه (SNAP-IV)، فرم كوتاه آزمون هوش تجديد نظر شده كودكان وكسلر و پرسش‌نامه نشانه هاي مرضي كودكان بود. براي تحليل داده ها از آزمون تحليل ورايانس چند متغيري اندازه گيري مكرر، تحليل واريانس آميخته و آزمون هاي متعاقب آن استفاده شد. توان‌بخشي شناختي رايانه يار منجر به تغييرات موثر و ماندگاري در عملكرد آزمودني ها در بازداري پاسخ و توجه پايدار شد. افزون بر اين، با وجود بيشتر و ماندگارتر بودن تغييرات حاصل شده در گروه توان‌بخشي شناختي رايانه-يار نسبت به گروه داروي روان محرك، اين تغييرات به لحاظ آماري معنادار نشد. به طور كلي هر دو درمان در بهبود كاركرد اجرايي بازداري پاسخ و توجه پايدار موثر مي باشند، در نتيجه توان‌بخشي شناختي رايانه يار را مي توان به عنوان جايگزين داروي روان محرك به‌كار برد.

The present research aims to study and compare the extent of effectiveness of computer-assisted cognitive remediation (CACR) and psycho-stimulant drugs in improvement of response inhibition and sustained attention function in children with attention deficit/hyperactivity disorder (ADHD).This was an experimental, prospective research with a pre-test and post-test design, and follow-up with two experiment groups. Using convenience sampling method, 23 children with ADHD were selected. They were matched in terms of severity of disorder, and were randomly assigned into two groups of psycho-stimulant drug therapy (n= 11) and CACR (n= 12). The research instruments included the Continues Performance Test (CPT), SNAP-IV questionnaire, the short form of WISC-R and Child Syndrome Inventory (CSI-4). The data were analyzed using multivariate ANOVA & repeated measures (RM-MANOVA), mixed-design analysis of variance, and follow-up tests. The CACR had a significant and enduring effect on the subjects’ performance in response inhibition and sustained attention. Although CACR, compared to drug therapy, was more effective in improvement of response inhibition and sustained attention; the differences were not statistically significant. Generally, both treatments were effective in improving response inhibition and sustained attention. Therefore, CACR can be used as an alternative technique to the psycho-stimulant drugs in treatment of ADHD.