ارايه چارچوب بررسي وضعيت بانك‌هاي ايراني از لحاظ رقابت‌پذيري

Presentation a Framework for Investigation of Iran Banks Competitiveness Situation

در ادبيات اقتصادي رويكردهاي متنوعي به بحث عملكرد بنگاه‌ها وجود دارد. به طور كلي، اين تيوري‌ها براي درك ماهيت و نقش راهبرد و اقدامات بنگاه در كسب مزيت رقابتي بسيار سودمندند. عمده اين نظريه‌‌ها عبارت‌اند از نظريه مبتني بر منبع، توانمندي‌هاي پويا، تيوري كارآفريني، تيوري‌هاي نيوكلاسيك، رويكرد سازمان صنعتي به رقابت بر اساس پارادايم، نگرش سازمان صنعتي جديد به رقابت با تاكيد بر مدل‌هاي نظريه بازي، تيوري اقتصاد هزينه مبادله، مكتب اتريشي و نگرش شومپتري، نگرش مبتني بر دانش و نگرش تكاملي. امروزه بانك‌ها برنامه‌‌هاي متنوعي را براي جذب مشتريان دنبال مي‌كنند. آنچه در اين بين مي‌تواند بانك‌ها را در دستيابي به اين امر كمك كند، دستيابي به مزيت رقابتي است. بانك‌هاي مختلف سعي كرده‌اند به شيوه‌هاي متفاوتي براي خود مزيت خلق و جايگاه خود را در رقابت با ساير بانك‌ها حفظ كنند. دستيابي به شاخص‌هاي رقابت‌پذيري مي‌تواند هدفي مهم براي بانك‌ها در تضمين رضايت مشتري و در نهايت كسب مزيت باشد. هدف اين مقاله شناسايي فاكتورهاي اساسي رقابت در سيستم بانكداري ايران است تا بتواند از اين ديدگاه بانك‌ها را در تجهيز منابع اساسي رقابتي خود مدد كند. اين مقاله با مبنا قراردادن پارادايم ساختار- اجرا- عملكرد به شناسايي فاكتور‌هاي رقابت‌پذيري در سيستم بانكي ايران پرداخته است. به همين علت با بررسي عميق ادبيات موضوع سپس، اخذ ديدگاه‌هاي خبرگان اين حوزه پرسش‌نامه‌اي براي شناسايي اين عوامل تهيه شد. در نهايت از طريق تحليل عاملي اكتشافي عوامل و زيرعوامل رقابت‌پذيري شناسايي شد. در نهايت مشخص شد كه توان مالي بيشترين تاثير را در رقابت‌پذيري بانك‌ها دارد. طبقه‌بندي JEL: G21.

There are many approaches in economic literature for investigation of firm performance. In general, those theories very useful for investigation the nature and role of competitive advantage. Resource based view, dynamic capability, entrepreneurial theory, neoclassic theory, industrial organization approach are some of those theories. Todays, banks try to attract customers through various new methods. However what can help banks to meet this goal is to try to achieve competitive advantage. Many banks have tried to create advantages for themselves in different ways so that preserve their place in competition with other banks. In this article, by means of structure-conduct-performance (SCP) paradigm, we investigate banks competitiveness factors. After reviewing literature and expert interviews we develop a questionnaire. Finally we find financial power as a power that has the most effect on competitiveness of Iranian bank. JEL Classification: G21.