بررسي ارتباط مولر دوم نهفته فك پايين با اندازه، زاويه، مرحله تكاملي و موقعيت جوانه دنداني مولر سوم

Correlation of Mandibular Second Molar Impaction with Third Molar Size, Angulation, Developmental Stage, and Bud Position

سابقه و هدف: با توجه به همزماني شكل‌گيري تاج مولر سوم با رويش مولر دوم منديبل و احتمال نهفتگي مولر دوم بر اثر جوانه مولر سوم و از آنجا كه نهفتگي دندان‌ها مشكلات متعددي براي بيماران در پي دارد، هدف از مطالعه حاضر تعيين ارتباط اندازه، زاويه محور، ميزان تكامل و موقعيت قرار گرفتن جوانه دندان عقل در نمونه‌هاي با دندان مولر دوم نهفته بود كه مي‌تواند در تشخيص زودرس و پيشگيري از نهفتگي موثر باشد.. مواد و روشها: در مطالعه توصيفي-تحليلي مورد-شاهدي حاضر، 5420 پرونده مربوط به بيماران 15-12 ساله مراجعه كننده به دانشكده‌هاي دندانپزشكي شهيد بهشتي و تهران، همچنين مطب‌هاي خصوصي انتخاب و 20 نفر (14 دختر و 6 پسر) با نهفتگي دندان مولر دوم پايين شناسايي شدند. 20 بيمار ارتودنسي با رويش دندان فوق نيز به عنوان گروه شاهد از همان مراكز انتخاب و با گروه مورد همسان‌سازي شدند. متغيرهاي زاويه محور دندان عقل نسبت به مولر دوم، اول و بيس منديبل، نسبت اندازه مزيوديستالي دندان عقل نسبت به مولر دوم پايين، مراحل تكاملي دو دندان و موقعيت مارجينال ريج مزيالي جوانه دندان عقل نسبت به دندان مولر دوم اندازه‌گيري و با آزمون‌هاي student t و chi-square در دو گروه با نهفتگي و رويش دندان مولر دوم مقايسه شدند. يافته‌ها: ميانگين زاويه محور دندان عقل نسبت به مولر دوم، مولر اول و بيس منديبل در گروه مورد به ترتيب 20/30، 6/53 و 3/51 درجه و در گروه شاهد برابر 4/21، 65/34 و 15/45 درجه بود. تفاوت نمونه‌ها از نظر زاويه دندان عقل نسبت به مولر دوم و اول در دو گروه معني‌دار (به ترتيب: 047/0P < و 0001/0P < ) ولي تفاوت آنها از نظر زاويه دندان عقل نسبت به بيس منديبل معني‌دار نبود. ميانگين نسبت اندازه مزيوديستالي دندان عقل به مولر دوم پايين در گروه مورد 99/0 و در نمونه‌هاي شاهد 95/0 و بدون تفاوت معني‌دار گزارش گرديد. مرحله تكاملي دندان عقل براساس طبقه‌بندي Nolla، همچنين موقعيت مارجينال ريج مزيالي جوانه دندان عقل نسبت به دندان مولر دوم تاثير مشخصي در نهفتگي دندان مولر دوم پايين نداشت. نتيجه‌گيري: زواياي دندان عقل نسبت به مولر دوم و اول در نمونه‌هاي با نهفتگي دندان مولر دوم پايين بيشتر از نمونه‌هاي با رويش دندان مولر دوم بود كه از نظر پيشگيري كلينيكي حايز اهميت مي‌باشد، هرچند تفاوت مشخصي در زاويه دندان عقل نسبت به بيس منديبل، نسبت مزيوديستالي دندان عقل به مولر دوم، مراحل تكاملي و موقعيت مارجينال ريج مزيالي جوانه دندان عقل نسبت به مولر دوم در دو گروه با دندان نهفته و رويش يافته مشاهده نگرديد.

Objective: The present study assessed the association of size, axial angulation, developmental stage and bud position of the mandibular third molar with the second molar impaction in patients with mandibular second molar impaction. Methods: In this descriptive-analytical study (Case-Control Design), dental records of 5,420 patients in the age range of 12-15 years who underwent orthodontic treatment were assessed out of which 20 patients (14 females and 6 males) with lower second molar impaction were studied. Twenty control patients with erupted second molars were selected from the same centers and matched with the case group. Total sample size was 40 (Case and Control) and had normal distribution for the determined measurements. Third molar axial angulation towards the second molar, first molar and mandibular base, mesiodistal width of 3rd molar / 2nd molar ratio, Nolla developmental stage and third molar bud position were measured and calculated in patients with impacted and erupted second molars and analyzed using student t and chi-square tests. Results: The mean degree of third molar angulation towards the second molar, first molar and mandibular base was 30.20, 53.6, and 51.3 degrees in cases and 21.4, 34.65 and 45.15 degrees in controls, respectively. Significant differences were found between the two groups in terms of third molar angulation towards the second molar (30.2 Vs 21.4 degrees p < 0.047), and first molar (53.6 Vs 34.65 degrees P < 0.0001); while no differences were found between the two groups in terms of third molar angulation towards the mandibular base (51.3 Vs 45.15 degrees). The mean mesiodistal width of third molar / second molar ratio was 0.99 in cases and 0.95 in controls with no significant difference. Nolla developmental stage and position of the marginal ridge of the third molar bud towards the second molar showed no definite relation with second molar impaction. Conclusion: It seems that angulation of third molar to the second and first molars is a major contributing factor to increase the risk of second molar impaction. Third molars size, developmental stages, and bud positions, do not show a significant relation to the second molar impaction.