بررسي عوامل محدود كننده و تقويت كننده انجام پژوهش توسط اعضاي هييت علمي دانشگاه

Evaluation of Research Limiting and Potentiating Factors Among The Scientific Board Members of Tabriz University of Medical Sciences

چكيده مقدمه: علوم پزشكي در كشور ما همگام با ساير علوم، نيازمند انجام پژوهش به منظور حفظ و تداوم سلامت آحاد جامعه است كه تحقق اين امر توسط محققان و دانشگاهيان كشور امكان پذير است. هدف از انجام اين پژوهش، تعيين نقش عوامل درون سازماني دانشگاه علوم پزشكي تبريز در انجام پژوهش به منظور پيشبرد پروژه هاي تحقيقاتي بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر يك مطالعه توصيفي-مقطعي است كه جامعه آماري آن را كليه اعضاي هيات علمي و كارشناسان ارشد همتراز هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تبريز تشكيل مي دادند كه از ميان آن ها 121 نفر با توجه به فرمول نمونه گيري كوكران و به طور تصادفي انتخاب شدند. گرد آوري داده ها به وسيله پرسش نامه انجام گرفت. براي سنجش سازه ها از طيف ليكرت استفاده شد و نگرش نسبت به فرايند تصويب طرح ها، ميزان آگاهي از تسهيلات پژوهش، وضعيت همكاري هاي گروهي در انجام پژوهش ها و توانمندي پژوهشگران در انجام پژوهش ارزيابي و مقايسه شد. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS صورت گرفت و از تحليل مميزي براي تبيين دو گروه از اعضا هييت علمي درگير در پژوهش هاي كاربردي و بنيادي استفاده گرديد. يافته هاي پژوهش : عمده ترين مشكل در راستاي انجام پژوهش نداشتن وقت كافي بود از نظر دسترسي به امكانات و انجام پژوهش P=0.01 و ارزيابي فايده از انجام پژوهش P=0.02 و سطح آگاهي پژوهشي P=0.04 بيانگر تمايز بين اعضا هييت علمي بود ولي توان انگيزشي P=0.8، انسجام گروهي P=0.12، رضايت شغلي P=0.09 و انتظار فايده از پژوهش P=0.19 در بين دو گروه از اعضا هييت علمي فعال و غيرفعال در امور پژوهشي يكسان ارزيابي گرديد. بحث و نتيجه گيري: از اين رو بر اساس آن چه ذكر شد مشخص گرديد كه مشكلات اعضاي هيات علمي در انجام طرح هاي پژوهشي از نظر آن ها بيانگر نقش كمتر عوامل درون سازماني نسبت به عوامل فردي است؛ يعني عمده ترين مشكلات عدم انجام طرح هاي پژوهشي، كمبود وقت كافي، نداشتن مهارت لازم در روش تحقيق، و مساله يابي مي باشد و عوامل سازماني از قبيل طولاني بودن زمان تصويب طرح ها و عدم آگاهي از اولويت هاي پژوهشي در رده هاي بعدي هستند؛ از طرفي، ميزان دسترسي به امكانات، سطح آگاهي پژوهشي و ميزان ارزيابي فايده پژوهشگران در گروه داراي پژوهش نيز بيشتر مي باشد.

Introduction: Along with other areas (fields) in our country, the research in medical sciences is a necessity for the maintenance and improvement of com-munity health. This task is accom-plished by faculty members and rese-arch staff, which are the key factors to reach such goal. The objectives of this study were to determine the intra – organizational factors of conducting research in Tabriz University of Med-ical Sciences in order to improve and enhance the research projects. Material & Methods: The matrix of the study included entire academic members and research staff of the Tabriz University of Medical Sciences where 121 of them were randomly selected for the descriptive cross -sectional study. The variables were assessed by Likert Spectrum constructs and a questionnaire was designed to collect data. In the research, the process of appr-oving proposals, levels of awareness of research facilities, status of collaborations among researchers, and the potential of researchers in conducting the research proj-ects were thoroughly investigated. Stat-istical software, SPSS, was used to analysis data. Findings: Significant differences were seen with regard to access to facilities and cond-ucting research (P=0.01), assessing benefits of conducting research (P=0.02), level of research awareness among academic mem-bers with and without research project (P=0.014). Differences of motivation force (P=0.8), collaboration (P=0.12), job satis-faction (P=0.09) and expecting benefits fro-m conducting research (P=0.019) were shown to be not significant. Discussion & Conclusion: As stated by academic members, the problems due to personal factors were more apparent than those problems due to intra-organizational factors. In other words, the major problems in not doing research were the lack of sufficient time and proper skills in research method and the absence of innovation in looking for the problems to be solved. Systemic factors including lengthy proce-dures involved in approving the proposals and lack of awareness from the research priorities were the secondary obstacles. In other hand, levels of access to the facilities, research awareness, and evaluation of research from the corresponding benefits were higher among those involved in resea-rch projects.