تجلي مظاهر خير در طبيعت اسطوره هاي نگاره هاي شاهنامه تهماسبي

The Manifestations of good issues in the mythical nature of the paintings of Tahmasebi Shahnameh

از آن جا كه هنر هر ملتي ريشه در باورها و اعتقادات و اساطيرمردمان آن دارد و رمزگشايي آن نيازمند شناخت اسطوره هاي آنان است، در اين مقاله سعي شده است تا با تعمق در مظاهر خير طبيعت در اساطير ايراني، تجليات آن را درتصويرگري ايراني مورد بررسي قرار دهيم. ثنويت به مفهوم قبول دو مبدا خير و شرّ، از مشخصه ي آيين زردشتي است. اصل تضاد در انديشه ايراني، بر مبناي طبيعي استوار بوده است. مهر طبيعت، باعث آسايش و فراخي نعمت بود و قهر طبيعت، مايه رنج و گرسنگي و قحطي، و قواي طبيعت هم دو قوه ي سرسبزي و خشكي تصور مي شدند. جهان مادي نيز اساساً بر اثر تضاد و تقابل به وجود آمد و تقابل نيك و بد، تضاد مثبت و منفي و جنبش و حركت نيز بر اساس همين دياليكتيك تا زماني وجود دارد كه اين تقابل وجود داشته باشد. اين دوگانگي در سير تحول خود از باورها به اساطير و از آن جا به هنر راه يافته است.نگارگري ايراني همواره يكي از عالي ترين هنرهاي تصويري است و شاهنامه تهماسبي چكيده و گزيده اين هنر است. به همين منظور در اين مقاله يازده نگاره از شاهنامه ي تهماسبي با ديدگاه بررسي تجلي مظاهر خير طبيعت مورد تحليل قرار مي گيرد و چگونگي تجلي نمودهاي خير در آن ها بررسي شده و تلاش مي شود باشيوه اي توصيفي-تاريخي رمزگشايي اعتقاد به ثنويت در اساطير ايراني، به شناختي هرچه عميق تر از نوع نگرش هنرمند نگارگر دست يافت. نتيجه آن كه هنرمند نگارگر با آگاهي از اساطير و اعتقادات به نيروهاي خير طبيعت به تصويرگري و رمزپردازي آن پرداخته است.

As the art of each nation depends on beliefs, faith and myth of its people, art decoding and evaluation needs awareness of the historic nation myths. Duality which means that there are two separated opposite origins for good and evil issues is one of the fundamental features of the Zarathustra religion. This contrast in Iranian thoughts has rooted in the nature. Iranian ancients thought the wrath of the nature brings about hunger and drought and the affection of it, prosperity and welfare. Powers of the nature considered as two categories; power of the prosperity and power of the drought. They believe that the world had been created based on the contrast and interaction of these two powers which also leads to movement and evolution of the world until this contrast exists. The duality transferred from beliefs and myths of people to the art. Iranian paintings are always one of the best visual arts and Tahmasebi Shahnameh as the essence of this art in Iran is surpassing which depicts the myths of a nation. Studying this art will help to decode the beliefs of a nation which reaches to duality.