جايگاه صفحه آرايي در تعدادي از نگارگري هاي شاخص دوره تيموري

The place of layout of design in the number of out standing paint oftimurid period

هدف اين نوشتار بررسي جايگاه عمده صفحه آرايي ونقش آن در نسخ مصور دوره تيموري مي باشد.مقصود اصلي رسيدن به نوع ارتباط بصري بين سطوح نوشته و نگاره ها در كتب مصور اين دوره مي باشد.از اين رو صفحه آرايي اعمال شده بروي تعدادي از نسخ مصور تيموري كه در آن نگاره و سطرهاي نوشته با هم تركيب شده مورد بررسي تحليلي و ساختاري قرار گرفته است. اصولي كه در صفحه آرايي امروزي مدون شده است، در آن دوران مطرح نبوده، ولي آشكار است كه ذهن هنرمند درگير اين روابط بوده و ارتباطي زيبا، منطقي و نوآورانه بين اجزاي گوناگون صفحه بوجود آورده است، هنرمند در اين نسخ مصور، از صفحه آرايي مناسب براي بيان بهترمفاهيم منحصربفرد نگارگري ايراني مانندهمزماني، پرسپكتيو، تزيين، فضا وغيره سودجسته است، بخصوص درآثاري كه اوج كتب مصور اين دوره مي باشد، مانندشاهنامه بايسنقري. البته همه اين موفقيتها و آثار ماندگار، مرهون وجود مديريتي حساب شده مي باشد كه در سطح كلان وجود داشت، از تاسيس كتابخانه و منسوب كردن شخصي بعنوان رييس كه توسط شاهان هنرپرور تيموري انجام مي شد گرفته تا ايجاد كارگاه هنري و جمع آوري هنرمندان ومشخص كردن كارهرهنرمنددر صفحه، يعني مديريتي كه درصفحات اعمال مي شد(اصل هنرصفحه آرايي) و درنهايت خلق آثار بديع وماندگار در دوره تيموري كه جز بهترين نمونه كتاب آرايي هاي بشري محسوب مي شود.

The purpose of this article is to study the place of layout design and its role in the illustrated books of timurid period. The purpose of this study is to find a visual relation between written surface and paintings in the manuscript of this time, in this way layout designs of the timurid manuscript were studied and the relation of paintings and written surface were considered structurly and synthatically. The role of layout design in the timurid period was not similar to now ,but it is completely reallzed that artists considered them naturally and they made a very fine , logistic and creative relation between different parts of the page. Artists in these illustrated books used layout design inorder to represent some important conception Iranian paintings such as simultaniety, perspective, decoration, space, etc, especially, in some important works as Baisonqori shahnameh. All of these achievements were related to a good manager, from instituting library and assigning some one to manage working place, gathering artists to gether and eventually dividin activities between them by the king.