عملكرد جنسي زنان يايسه و برخي عوامل پيشگويي كننده آن: مطالعه اي مبتني بر جامعه در شهر ايلام 1390

Sexual Function of Postmenopausal Women and its Predictive Factors: A Community Based Study in Ilam, Iran, 2011

مقدمه: مطالعاتي در زمينه عملكرد جنسي زنان يايسه انجام گرفته است. علي رغم اهميت تعيين عوامل پيشگويي كننده عملكرد جنسي در كمك به انجام برنامه ريزي و مداخلات لازم در راستاي ارتقا سطح سلامت جنسي، مطالعات در اين زمينه بسيار محدود است. مطالعه حاضر با هدف تعيين عملكرد جنسي زنان يايسه و عوامل پيشگويي كننده آن در ايلام انجام شد. روش كار: اين مطالعه توصيفي- همبستگي در تير 1390 در شهر ايلام بر روي 400 زن يايسه همسردار با محدوده سني 59-50 سال كه حداقل 12 ماه و حداكثر 10 سال از قطع قاعدگي آنان گذشته بود، در 80 خوشه انتخاب شده به صورت تصادفي، انجام شد. عملكرد جنسي زنان از طريق مصاحبه در منزل توسط يك پرسشگر زن با استفاده از پرسشنامه مك كوي مورد بررسي قرار گرفت. جهت تعيين ارتباط بين متغيرهاي فردي و باروري با عملكرد جنسي از آزمون هاي تي دانشجويي و رگرسيون خطي در نرم افزار SPSS (نسخه 18) استفاده شد. p كمتر از 05/0 معني دار در نظر گرفته شد. يافته ها: 77 (19%) اظهار داشتند رابطه جنسي در يك ماه گذشته نداشتند. ميانگين ± انحراف معيار امتياز كلي عملكرد جنسي 29 ± 53 از محدوده امتياز قابل كسب 100-0 و امتياز ابعاد علاقه مندي جنسي، رضايتمندي، ليز شدن، ارگاسم و موارد مرتبط با همسر به ترتيب 27 ± 43 ، 26 ±50، 33 ± 52، 39 ± 50 و 29 ± 69 بود. بر اساس نتايج رگرسيون خطي ميانگين امتياز كلي عملكرد جنسي افراد داراي علايم وازوموتور (001/0p < )، بي-اختياري ادرار (001/0p < )، بيماري هاي مزمن (01/0=p)، گروه سني 59-55 سال (01/0=p)، داراي سابقه طلاق يا مرگ همسر قبلي (04/0=p) و افراد داراي درآمد خانوار ناكافي (01/0=p) به طور معني داري پايين تر بود. علايم وازوموتور و بي اختياري ادراري و بالا بودن سن با كليه پنج بعد و ساير عوامل با 3-4 بعد از ابعاد عملكرد جنسي همبستگي معني داري داشتند (05/0p < ). مدت زمان از شروع قطع قاعدگي، تحصيلات و شغل زن با هيچكدام از ابعاد عملكرد جنسي همبستگي معني داري نداشت (05/0 < p). نتيجه گيري: مشكلات جنسي از جمله نبود روابط جنسي شايع بود. وجود علايم وازوموتور، ابتلا به بيماري هاي مزمن، بي اختياري ادراري، وجود سابقه طلاق يا مرگ همسر قبلي و عدم برخورداري از درآمد كافي خانوار از عوامل پيشگويي كننده ضعف عملكرد جنسي زنان يايسه مي باشند.

Introduction: There have been some studies on sexual function of postmenopausal women. However, studies about its predictors are very limited. Due to the importance of this subject in health promotion, this study aimed to assess sexual function and its predictive factors in postmenopausal women living in Ilam, Iran. Methods: In this descriptive-correlational study, 400 postmenopausal married women who aged 50-59 years old and lived in Ilam, 2011, were studied in 80 randomly selected clusters. The participants were interviewed by a female interviewer using McCoy female sexuality questionnaire (MFSQ). Data was analyzed by studentʹs t-test and linear regression analysis in SPSS software version 18. Results: 77 (19%) reported no sexual relation in the past month. Mean (standard deviation) scores of total sexual function was 53±29 from possible range score of 0 to 100, and in dimensions of sexual interest, satisfaction, vaginal lubrication, orgasm and sex partner were 43±27, 50±26, 52±33, 50±39 and 69±29, respectively. Based on the results of linear regression analysis, women with vasomotor symptoms (p < 0.001), urine incontinence (p < 0.001), chronic diseases (p=0.01), or insufficient family income (p=0.01), aged 55-59 (p=0.01) and a history of divorce or death of a spouse (p=0.04) and insufficient income (p=0.01) had significantly lower score in total sexual function. Vasomotor symptoms, urine incontinence and aging were associated with all the 5 dimensions and the others were associated with 3-4 of the dimensions (p < 0.05). Education and occupation and duration of menopause were associated with none of the dimensions, as well as with total sexual function score (p > 0.05). Conclusion: Sexual problems including no sexual relations were common among the women. Having vasomotor symptoms, urine incontinence, chronic diseases, a history of divorce or death of a spouse and insufficient income were predictors of low sexual function.