زيست‌چينه‌نگاري نهشته‌هاي ترياس در برش روته در بلندي‌هاي البرز (شمال تهران)‏

The Biostratigraphy of Lower Triassic Strata in Ruteh Section (Central ‎Alborz) at North of Tehran

برش روته در بلندي‌هاي البرز واقع در شمال خاوري تهران، نهشته‌هاي ترياس را به خوبي نشان مي‌دهد. در اين برش واحد سنگي قاعده ترياس بر روي سنگ‌آهك نازك لايه منتسب به ‏سازند نسن به ديرينگي جلفين زيرين با يك ناپيوستگي هم‌شيب قرار دارد. سازند اليكا به ديرينگي ترياس زيرين تا مياني متشكل از لايه‌هاي آهكي نازك تا متوسط لايه و همچنين ‏دولوميت ستبر لايه در 9 واحد سنگي به ستبراي 310 متر در ستون قايم وجود دارد كه بر روي طبقات آهك نازك لايه سازند نسن حاوي فسيل‌هاي جلفين زيرين و بوكسيت به ستبراي ‏‏10 متر به طور هم‌شيب ناپيوسته به واسطه يك لايه شيلي نازك قرار گرفته است. طبقات بالايي سازند اليكا در زير رسوبات آواري شمشك به طور هم‌شيب و ناپيوسته با تغيير ناگهاني ‏سنگ‌شناسي قرار گرفته است. برخلاف گزارش‌هاي پيشين كه قاعده ترياس را در ايران با يك نبود چينه‌اي گزارش كرده‌اند، قاعده ترياس در برش مورد مطالعه داراي سني معادل ‏Griesbachian‏ است كه نشان‌دهنده رسوبات ترياس آغازين در برش روته است. 47 گونه و 26 جنس از عناصر كنودونتي و نيز روزن‌داران در اين برش تشخيص داده شده است. لايه‌هاي ‏آغازين سازند اليكا از آهك نازك لايه در قاعده، سپس آهك استروماتوليتي و پس از آن آهك صفحه‌اي تشكيل شده است كه حاوي عناصر كنودونتي اشكوب گرسباخين از ترياس ‏زيرين است. زيست‌زون‌هاي زير در نهشته‌هاي پرمين مربوط به واحد سنگي زيرين سازند اليكا و همچنين رسوبات ترياس زيرين تشخيص داده شده است:‏ ‎1- Lower Dzhulfian (Nessen Formation): Paraglobivalvulina mira –Pachyphloia iranica Assemblage zone‎ ‎2- Lower Triassic(Greisbachian) (Elika Formation): Hindeodus parvus Biozone ‎‏ مطابقت دارد: ‏Sweet (1988)‎اين زيست‌زون نيز با زيست‌زون جهاني ‏ ‏ زون سوم كه نخستين بار در فلسطين اشغالي توسط ‏‎ Hirsch (1972)‎گزارش شده است عبارتند است از: ‏‎ ‎‏ ‏‎ Hadrodontina –Pachycladina zone ‎‏- ‏‎3‎ ‏ بخش‌هاي مياني سازند اليكا مركب از سنگ‌آهك‌هاي نازك تا متوسط لايه ورميكوله، شيل‌هاي سبز و خاكستري بوده و با توجه به عناصر كنودونتي اشكوب‌هاي: ‏Induan – olenekian‎‏ ‏از ترياس زيرين را پيشنهاد مي‌كند. اين بخش از نظر زيست‌چينه‌نگاري قابل هم‌ارزي با نواحي مختلفي اروپا از جمله اسلووني و چكسلواكي است كه با زون 7 از زون‌بندي ‏ ‏‎(Sweet et al., 1971) Lower smithian‏ قابل انطباق است‏‎.‎‏ بنابراين زيست‌زون تشخيص داده شده در اين بخش عبارت است از: ‏‎4- Parachirognathus – Furnishius zone‏. لازم به ‏يادآوري است كه در داخل اين زون، زيست‌زون ديگري با عنوان :‏Neospathodus cristagalli subzone‏-‏‎5 ‎‏ وجود دارد. اين زون با زون‌بندي ترياس زيرين در جنوب چين مطابقت ‏دارد و در انتها واحد دولوميتي كه در پايين‌ترين بخش خود حاوي عناصر كنودونتي ‏Anisian – Ladinian ‎‏ است.‏

The studied section (Ruteh) is situated in central alborz, 31km north of Tehran.The thikness of measured section is 312m. The Elika Fm in ‎Ruteh section is located 1 km far from the north of Ruteh village and 3 km far from the north of Fasham city. Lowermost strata seems to be ‎parallel to rocks of the units which attribiuted to the Nessen Formation.and the upper boundary with Shemshak Fm. is obviously indicate ‎disconformity. The Elika Fm. is subdivided to 9 lithological subunits.the lower part is consisting of thin-medium-bedded limestone. The ‎upper part is mainly consisting of thick-bedded dolomite with intercalations of thin-bedded limestones. The Nessen Fm in this section ‎subdivided to 2 lithological subunits. The lower part is consisting of 8 m bauxite-laterite and the upper part is mainly consisting of thin-‎medium-bedded limestones. Base of micropaleontology studies, 26 genus, 47 species and 1 subspecies of Foraminifers and conodont element ‎have been recognized illustrating 1 Foraminifer biozone and 4 Conodont biozones. This Conodont biozones in Elika Fm consist of: ‎Hindeodus parvus zone Pachycladina – Hadrodontina zone, Neospathodus cristagalli zone, Parachirognathus – Furnishius zone. According ‎to Conodont data, carboniferous sequences in Ruteh Section were deposited from lower Griesbachian to Anisian-Ladinian in age. Also 8 ‎genus and 14 species of Foraminifers have been described for the first time in uppermost of the bauxite – laterite ,so 1 Assemblage zones ‎have been reported: Paraglobivalvulina mira – Pachyphloia iranica Assemblage zone. Comparision of color index Alteration (CAI) or ‎postmortal facies Conodont elements with standard table presented by Epstein et al. (1977), show that CAI is 4 that indicate temporal interval ‎of 190 – 300 with notation to this degree of temperature absence Oil and Gas in area. ‎