اكتشاف آب زيرزميني در مناطق كارستي جنوب باختر ايذه با استفاده از ‏توموگرافي ژيوالكتريك

Ground Water Exploration in Karst Terrains using Geoelectrical Tomography, Southwest Izeh

به منظور شناخت پتانسيل آب زيرزميني در مناطق كارستي، ژرفايابي مقاومت الكتريكي عمودي در 62 نقطه، تصوير‌برداري ژيوفيزيك با توموگرافي مقاومت الكتريكي دو بعدي در سه ‏مقطع آرايه شلومبرژه، هشت مقطع با آرايه دوقطبي- دوقطبي، و دو سايت سه بعدي در كارست جنوب باختر ايذه انجام شد. ژرفاي نفوذ جريان در مقاطع توموگرافي حاصل از آرايه ‏شلومبرژه حدود 180 متر است كه مي‌تواند مناطق مختلف كارست و به‌ويژه آبخوان‌هاي كارستي ژرفايي را نمايش دهد اما به دليل آن كه فاصله ميان سونداژها بين 50 تا 100 متر متغير ‏است، نمي‌توان تصوير آشكاري از حفرات كارستي به‌ويژه حفرات با اندازه كمتر از 50 متر به دست آورد. نتايج مشخص كرد كه توموگرافي ژيوالكتريك دو بعدي با آرايه دو قطبي- ‏دوقطبي و تفكيك‌پذيري يك و دو متري نسبت به فاصله الكترودي پنج متري، حفرات كارستي را بهتر نمايان مي‌سازد اما فاصله الكترودي پنج متر به دليل ژرفاي تجسس بيشتر، بينش ‏جامع‌تري نسبت به مناطق مختلف كارستي به دست مي‌دهد، بنابراين قابليت آن براي تشخيص لايه‌هاي آبدار و حفرات كارستي ژرفايي بيشتر است. بررسي مقاومت ژيوالكتريك سه‌بعدي ‏با اندازه‌گيري دو بعدي متراكم نيز قابليت تشخيص گسترش زيرسطحي عوارض زمين‌شناسي و حفرات كارستي را دارد. بر اساس يافته‌هاي ژيوالكتريك تعيين محل شش حلقه چاه در ‏كارست منطقه انجام گرفت كه آبدهي بالاي چهار حلقه چاه درآهك آسماري و آبدهي متوسط دو حلقه چاه ديگر در آهك ايلام- سروك در تطابق با يافته‌هاي ژيوالكتريك با ‏آرايه‌هاي متفاوت است.‏

To determine the ground water potential of the karst aquifers, in the southwest of Izeh, three profiles and 62 vertical electrical sounding ‎‎(VES) conducted by Schlumberger array, eight profiles were performed using dipole-dipole configuration, and 3-D configuration applied in ‎two sites. However, Schlumberger tomography with high investigation depth (about 180 m) may be shows the different zone of karst aquifer ‎but because of 50-100 m of VES spacing has not the detectability of cavities with lower than 50 m diameter. The results show that Ilam-‎Sarvak limestone is similar to hard rocks while Asmari formation has been identified as developed karst with high matrix porosity. The ‎results in the 2-D geoelectrical tomography using a dipole-dipole configuration, shows that, compared to an electrode spacing of 5 m, an ‎electrode spacing of 1 or 2 m has a higher ability to delineate karst voids. Because of the higher depth of the investigation, however, the ‎longer electrode spacing allowed obtaining a comprehensive insight of different parts of karst regions. The high resolution 3-D electrical ‎tomography has a good ability to detection of geological features and karst voids. The geoelectric results and interpretation of tomograms ‎have been asserted by drilling success of four wells with high yield at Asmari formation and two wells with moderate yield at Ilam-Sarvak ‎formation. ‎