پاسخ‌هاي رفتاري و آسيب‌شناختي ريختي ماهي فيتوفاگ (Hypophthalmichthys molitrix) تحت سميت حاد مس و روي

Behavioral and morphopathological responses of Sliver Carp (Hypophthalmichthys molitrix) to acute toxicity of copper and zinc

ماهيان شاخص‌هاي زيستي قابل اعتمادي از آلودگي فلزات سنگين در آب هستند. جهت بررسي اثر سميت حاد فلزات سنگين مس و روي بر ماهي فيتوفاگ از نمك‌هاي نيترات مس (Cu(NO3)2) و نيترات روي (Zn(NO3)2) استفاده شد. به اين‌ منظور 270 قطعه ماهي فيتوفاگ با ميانگين وزني 1/8±6/52 گرم و طولي 2±2/17 سانتي‌متر، در مجاورت غلظت‌هاي 0، 5 و 10 ميلي‌گرم در ليتر قرار گرفتند. از نظر رفتاري، علايمي از قبيل حركات پرشي و چرخشي، تجمع در سطح آب در ساعات اوليه، شناي واژگون و تجمع در كف مشاهده گرديد كه با افزايش غلظت فلز افزايش يافت. از نظر آسيب‌هاي مورفولوژيك، عوارضي مانند تغيير رنگ آبشش‌ها، تورم كمان آبششي، ايجاد لخته‌هاي خون در آبشش، تورم و كدر شدن كيسه صفرا در مجاورت مس مشاهده گرديد. در مورد روي، لكه‌هاي سفيد تاول مانند، التهاب و تغيير رنگ پوست، گود افتادگي و لكه‌هاي قرمز در قسمت زيرين چشم‌ها و ريزش فلس مشاهده گرديد. در تشريح ماهي‌هاي تلف شده علايمي مانند پرخوني، تورم و خونريزي در آبشش، خونريزي داخل روده‌اي، آب آوردگي شكم و تيرگي كيسه صفرا مشاهده شد. ميزان LC50-24 ساعت نيترات مس، 539/2 ميلي‌گرم در ليتر ولي ميزان LC50–96 ساعت نيترات روي، 4 ميلي‌گرم در ليتر محاسبه شد. بنابراين، نيترات مس نسبت به نيترات روي از سميت و قابليت كشندگي بيشتري برخوردار بود.

Fishes are simple and reliable indicators for assessing of heavy metals in waters. This study investigate acute toxicity of Cu (NO3)2 and Zn (NO3)2 in Hypophthalmichthys molitrix. A total of 270 farmed silver carps with mean weight of 52.6±8.1gr and 17.2±2cm, including 135 for each metal were bought and located adjacent to 0, 5 and 10mg/L for 96 hours. Behaviorally, jumping and circling activities, collecting on water surface at early times, inverse swimming and collecting in the bed of aquarium signs were observed that increased with increase of concentration. Morphologically, damages such as color change, swelling of gills, blood clotting in gill, swelling and darkness of bile sac were observed in fishes related to Cu2+. About zinc, white spot, inflammation and discoloration to reddish of skin, sinking and red spot under the eyes and loss scales were observed. In died fishes, pathological signs such as hyperemia, swelling and hemorrhage in gill, hemorrhage in gut, dropsy and bile darkness were observed. LC50-24h of it was measured 2.539mg/L, while LC50-96h of zinc nitrate was measured 4mg/L. Therefore, copper nitrate was more toxic than zinc nitrate and mortality of fish can be related to their adverse affects on gill, kidney and liver.