مقايسه مسيوليت‌پذيري بين خواهران و برادران دانش‌آموزان با كم‌تواني‌ذهني و عادي

Comparing Responsibility between Siblings of Students with and without Intellectual Disabilities

پژوهش حاضر با هدف مقايسه مسيوليت‌پذيري بين خواهران و برادران دانش‌آموزان با كم‌تواني‌ذهني و عادي صورت گرفت. جامعه آماري پژوهش حاضر كليه خواهران و برادران نوجوان12-18 ساله دانش‌آموزان با كم‌تواني‌ذهني و عادي شهر شيراز بودند كه از بين آن‌ها نمونه‌اي به حجم 170 نوجوان 12-18 ساله( 80 نفر از آن‌ها خواهر يا برادر با كم‌تواني‌ذهني داشتند و 90 نفر از آن‌ها خواهر يا برادر عادي داشتند) به شيوه هدفمند انتخاب شدند. از پرسشنامه مسيوليت‌پذيري نوجوانان براي سنجش مسيوليت‌پذيري استفاده شد. تجزيه و تحليل اطلاعات با استفاده از آزمون تحليل واريانس دوطرفه نشان داد كه مسيوليت‌پذيري خواهران و برادران دانش‌آموزان با كم‌تواني‌ذهني به طور معني‌داري بيشتر از مسيوليت‌پذيري خواهران و برادران دانش‌آموزان عادي است. هم‌چنين نتايج آزمون تحليل واريانس چندگانه نشان داد كه خواهران و برادران دانش‌آموزان با كم‌تواني‌ذهني در همه خرده مقياس‌هاي مسيوليت‌پذيري به جز وظيفه‏شناسي نسبت به خواهران و برادران دانش‌آموزان عادي به طور معني‌داري بالاتر هستند. با توجه به يافته‌هاي مذكور پيشنهاد مي‌شود كه الگوي مسيوليت‌پذيري در خواهران و برادران دانش‌آموزان با كم‌تواني‌ذهني مورد مطالعه قرار گيرد و از آن براي مسيوليت‌پذيرتر كردن فرزندان خانواده‌هاي عادي استفاده شود.

The aim of this study is to compare responsibility between siblings of students with and without intellectual disabilities. The statistical population of this research includes the whole adolescents (aged between 12 and 18) who have siblings with and without intellectual disabilities in Shiraz city. The sample size is 170 adolescents (80 adolescents having siblings with intellectual disabilities and 90adolescents with normal siblings) that are selected by purposeful sampling. Adolescentsʹ Responsibility Questionnaire is used for measuring the responsibility. Analysis of the data using two-way analysis of variance test shows that the responsibility of siblings of students with intellectual disabilities is significantly more than the responsibility of siblings of students without intellectual disabilities. Moreover multiple variance analysis shows that except loyalty, all the other minor scales of responsibility in siblings of students with intellectual disabilities are significantly higher than sibling of normal students. According to the findings, it is suggested that the responsibility model in siblings of students with intellectual disabilities should be studied and used by normal families so that their children become more responsible.