تحليل چارچوب؛ شيوه اي براي تحليل داده‌هاي كيفي

Framework approach: a method for analysis of qualitative data

تحليل چارچوب اولين بار در دهه 1980 توسط پژوهشگران مركز ملي پژوهش‌هاي اجتماعي انگلستان به عنوان شيوه‌اي براي مديريت و تحليل داده‌هاي كيفي در پژوهش‌هاي كاربردي معرفي شد. هدف از اين نوشتار، معرفي رويكرد تحليل چارچوب، مراحل و روش انجام آن به عنوان شيوه‌اي منظم در تحليل داده‌هاي كيفي است. به‌منظور دست‌يابي به مستندات علمي مرتبط با شيوه تحليل چارچوب، جستجوي الكترونيك با استفاده از كليد واژه‌هاي مناسب به دو زبان فارسي و انگليسي در پايگاه‌هاي اينترنتي (بانك اطلاعات نشريات كشور (Magiran)، بانك اطلاعات مقالات علوم پزشكي ايران (IranMedex)، پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي (SID)، PubMed، ScienceDirect، InterScience، Ovid، ProQuest، Google) انجام شد و تعداد محدودي شواهد علمي در اين زمينه به‌دست آمد. برخي از اين شواهد، به مقالاتي در حوزه‌هاي علوم بهداشتي و علوم اجتماعي اختصاص داشتند كه براي انجام پژوهش از رويكرد كيفي و براي تحليل داده‌ها از شيوه تحليل چارچوب استفاده نموده و برخي ديگر به توضيح پيرامون مراحل انجام تحليل چارچوب پرداخته بودند. تحليل چارچوب، رويكردي سلسله مراتبي و پنج مرحله‌اي است كه براي طبقه‌‌بندي و سازماندهي داده‌ها بر اساس درون‌مايه‌هاي كليدي، مفاهيم و طبقات پديدار شده مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين رويكرد در پژوهش‌هاي حوزه خدمات بهداشتي به دليل وضوح و شفافيت مراحل انجام تحليل، انعطاف‌پذيري و سهولت كاربرد به‌ويژه براي پژوهشگران كيفي تازه كار بسيار مورد توجه قرار گرفته است.

Objective (s): The framework approach was developed in the 1980s as a method to manage and analyze qualitative data in applied policy research. The aim of this article is to introduce the Framework analysis for qualitative data analysis. Methods: Electronic literature search was performed using PubMed, Science Direct, Ovid, ProQuest, and Google. Then relevant literature was retrieved and was reviewed. Results: A number of scientific evidences were identified. In general there were two types of papers: those applied framework analysis in healthcare and social investigations, and those explained about the framework analysis processes. The five steps of framework approach constitute a hierarchical thematic framework that is used to classify and organize data according to key themes, concepts and emergent categories. Conclusion: The framework approach has become popular, especially among novice healthcare researchers, due to flexibility, easy and clear steps.