بررسي امكان تفكيك نواحي بوم شناسي با توجه به عوامل محيطي (مطالعه موردي: مراتع طالقان مياني)

Partitioning ecological sites according to environmental factors (Case study: Taleghan rangelands)

به منظور تفكيك نواحي بوم‌شناختي بر اساس عوامل محيطي در بخشي از طالقان مياني واقع در ارتفاعات البرز، ويژگي هاي محيطي شامل خاك و پستي و بلندي بررسي شد. نمونه برداري در پنج واحد كاري كه از تلفيق لايه هاي زمين شناسي، شيب، جهت و ارتفاع به‌دست آمد، انجام شد. نمونه‌برداري از پوشش گياهي به روش تصادفي-سيستماتيك در طول 4 ترانسكت 100 متري انجام شد. همچنين در ابتدا و انتهاي هر ترانسكت پروفيل حفر و از عمق صفر تا 30 سانتي متر نمونه خاك برداشت شد. براي بررسي تشابه و تفاوت موجود بين نواحي بوم شناسي، از تجزيه خوشه اي به روش واردز و تجزيه واريانس يكطرفه و روش دانكن استفاده شد. براي تعيين مهمترين عوامل محيطي موثر در تفكيك نواحي بوم شناسي از تجزيه مولفه‌هاي اصلي استفاده شد. نتايج حاصل از تجزيه خوشه‌اي، 5 گروه گياهي متفاوت را با عنوان نواحي بوم‌شناسي نشان داد. نتايج تجزيه واريانس نيز نشان داد كه كربن، ازت، آهك، اسيديته، پتاسيم و عمق خاك داراي تغييرات معني‌داري در ارتباط با تفاوت بين نواحي بوم‌شناسي است. نتايج تجزيه مولفه‌هاي اصلي نيز نشان داد كه در منطقه مورد مطالعه ويژگي‌هاي ازت، پتاسيم، كربن، كلسيم، رس و شيب مهمترين عوامل تاثيرگذار بر تفكيك نواحي بوم شناسي است.

To separate main ecological sites based on environmental factors 16 different soil properties (13 parameters) and topographic variables (3 variables) were investigated in Taleghan rangelands, Alborz Mountains. Sampling was done in 5 land units extracted from integration of geology, slope and elevation maps. Vegetation was studied using a random-systematic method along a100 meters transect in 5 meters length sampling unit that were located 20 meters from each other. Soil samples were taken from 0-30 cm depth at starting and ending points of each transect. To investigate similarity and difference between ecological sites, cluster analysis was done based on Euclidian distance and Wards method. ANOVA analysis followed by Duncan test was used to compare the environmental factors. Principle Component Analysis was used to determine the most important environmental factors partitioning ecological sites. Results of cluster analysis, showed 5 different plant groups in 57% dissimilarity. ANOVA results showed significant difference in soil organic carbon, nitrogen, lime, pH, potassium contents and soil depth between ecological sites. Principal component analysis also showed that soil nitrogen, potassium, organic carbon, calcium and clay contents as well as slope percentage are the most important factors separating different ecological sites.