بررسي نظري و كاربردي «روايت اول شخص جمع» (در پنج داستان كوتاه از هوشنگ گلشيري)

A Theoretical and Practical Study on "First Person Plural Narrative" (in Five Short Stories of Hooshang Golshiri)

روايت اول شخص جمع (ماروايت)، شيوهاي است كه از حدود صد سال پيش در داستان‌نويسي به كار رفته و از نزديك به دو دهه پيش، توجه روايت‌شناسان و منتقدان را به خود جلب كرده ‌است. در پاره‌اي از تحقيقات، ويژگي‌ها و صفات مميزه اين نوع روايت بررسي شده و در برخي ديگر، به جنبه‌هاي كاربردي آن توجه شده است. در‌ اين مقاله، ابتدا آراي سه محقق: ‌يوري مارگولين،‌ برايان ريچاردسون و آميت ماركوس تشريح شده و سپس پنج داستان كوتاه از هوشنگ گلشيري، بر پايه اين مباحث نظري بررسي شده است. كوشش بر آن بوده است تا از ‌يك سو كارايي‌ مباحث نظري سنجيده شود و از سوي ديگر، برخي ابعاد پنهان‌ اين داستان‌ها، شناسايي و بيان گردد. نتيجه‌ اين تحقيق نشان مي‌دهد كه اگرچه مباحث نظري موجود در تحليل متن، كارايي شايان توجهي دارد، ‌هنوز ابعاد ناشناخته بسياري در اين شيوه از روايت ميتوان يافت. همچنين نتيجه اين بررسي، حكايت از آن دارد كه گلشيري، انواع مختلفي از «ما روايت» را به كار گرفته و خلاقيت‌هاي ويژهاي در اين شيوه روايت‌گري داشته است.

First person plural narrative (“we” narrative) is a style which started one hundred years ago in writing fiction; however, it is only for two decades that critics have come to pay attention to it. In some studies, special features of this type of narrative have been the main focus of concern and, in some others, its practical aspects have been examined. In this article, first we describe the theories of three critics: Uri Margolin, Brian Richardson and Amit Marcus. Then, five short stories of Hooshang Golshiri are analyzed based on these theories. We have tried to examine the applicability of the theories on one hand and to recognize some unknown dimensions of the stories on the other. The result shows that although these theories are useful in text analysis, there are still many unknown aspects in this form of narrative. The result also shows that Golshiri has employed various forms of the “we” narrative in a creative way.