رويكردي ديني به مناسبات عدالت و كارآمدي نظام سياسي

A Religious Approach to the Issues of Justice and Efficacy in Political Systems

نوشته حاضر سعي دارد، عدالت اسلامي را در مفهوم شايسته سالاري و نقش آن را در كارآمدي نظام سياسي با تكيه بر آيات قرآن و برخي روايات بررسي كند. مدعاي مقاله اين است كه كارآمدي و توسعه در يك نظام سياسي و اجتماعي تنها زماني ايجاد مي‌شود كه افراد لايق و شايسته روي كار آمده و شايسته سالاري مبنا باشد. به منظور بررسي مدعا در آغاز به تعريف عدالت توجه شده است. در تعاريف اسلامي، عدالت يعني قرار گرفتن هر چيز در جاي خود. نتيجه اين نوع عدالت رضايت‌مندي مردم، ثبات و توسعه نظام سياسي و مديريتي است. در كنار اين نوع عدالت، وجود يك قانون متناسب و مطابق با نيازهاي انسان كه بتواند روابط ميان انسان‌ها را بر اساس تعادل سامان دهد، لازم و ضروري است. هدف اصلي در مقاله حاضر، بررسي اين موضوع در يك حكومت الهي و ديني است. نگارنده در پي آن است كه بر اساس نظريات آيت الله مطهري و با استنباط از قرآن و برخي روايات، نگاهي دوباره به مفهوم عدالت اجتماعي بيندازد كه مي‌تواند در كارآمدي و ثبات نظام سياسي و مديريتي به عنوان يك اصل اساسي، براي هر نظامي، نقش بسيار تعيين كننده داشته باشد.

The aim of this paper is to investigate the concept of meritocracy and its role in the efficacy of a political system as an example of Justice in Islam in light of Quran and some of Hadiths. The paper argues that when meritorious people take power in a political and social system, the standards of efficacy and development will be realized. To this end, first the concept of Justice has been elaborated. According to Islam, Justice is to put everything in its own right place; exerting this kind of justice yields in satisfying people, getting the political system into a stable and developed state. Along this kind of justice, it is mandatory to have the law based on the needs of human beings which makes people interact with each other in a balanced and appropriate manner. So this paper attempts to study this issue in a divine and religious government relying on the views of Ayatollah Mottahari , Quran and Hadiths which could play a pivotal role in the efficacy and stability of the political and administrative systems.