فرضيه؛ كجا لازم است؟

A Hypothesis; Where Is It Necessary?

آيا فرضيه (پاسخي ارتجالي كه محقق آگاه و مجرب در پاسخ به پرسش تحقيق ارايه مي‌كند) براي همه تحقيقات لازم است؟ اين پرسشي است كه پاسخ به آن براي آشنايي با ويژگي‌ها و عناصر «تحقيق علمي» ضرور است. روش‌شناسان تحقيق در مواضع مختلف و در جاي‌جاي مباحث خود اشارات و تصريحاتي دارند كه نشان مي‌دهد فرضيه براي همه انواع تحقيق نيست، و اساساً ارايه آن در بعضي موارد امكان ندارد. نوشته حاضر مي‌كوشد با اتكا به منابع دست اول در «روش تحقيق» مستنداتي براي نكته مزبور جمع‌آوري كند و تفاوت بين انواع مختلف تحقيق را نشان دهد. محققان تحقيقات توصيفي و اكتشافي را متفاوت با تحقيقات تبييني مي‌دانند و تنها در تحقيقات تبييني پاي فرضيه را باز مي‌كنند. آنان معتقدند كه در تحقيقات توصيفي نيازي به فرضيه نداريم؛ چنان‌كه در تحقيقات اكتشافي فرضيه‌پردازي ممكن نيست

Is hypothesis, which is an important answer that a well-informed and experienced researcher gives in response to the question of research, necessary for all kind of research? In order to answer this question we have to, first of all, know the features and constituents of a "scientific research". Research methodologists have made some observations and suggestions in several occasions and different discussions to show that a hypothesis is not necessary for all kinds of research, and that it is basically impossible to accept a hypothesis in some cases. Relying on first-hand sources in "research method", the present paper tries to provide evidence for this issue which shows the difference between the various kinds of research. Researchers think that descriptive and exploratory type of research are different from explanatory ones and involve hypothesis only in explanatory researches. They believe that there is no need for a hypothesis in descriptive research and that it is impossible to have a hypothesizing in exploratory research.