بررسي تطبيقي و تحليلي گچبري در خانه هاي قاجاري اصفهان

The comparative - analytic survey of plaster - molding in Qajar houses built in Isfahan

خانه هاي قاجاري اصفهان از جهات مختلفي از جمله تزيينات بكار رفته در آنها قابل بحث و بررسي مي باشند. همه اين خانه ها اعياني و در مساحتهاي بزرگ و در مالكيت خاندانهاي سرشناس مي باشند. قدمت برخي از اين خانه ها به دوران صفوي بر مي گردد كه در عهد قاجاريه توسط بازماندگان مجددا احيا گشته و هنوز نيز پابرجا هستند. برخي ديگر اين خانه ها در دوره قاجار بنا شده اند. تعداد اين خانه ها بيشتر است با اين حال برخي از آنها نيز توسط صاحبانشان ويران شده اند. از اين تعداد باقي مانده نيز برخي متروك و برخي ديگر مرمت شده و هم اكنون مسكوني مي باشند.آنچه در اين خانه ها داراي اهميت مي باشد تزيينات بكار رفته در آنهاست كه بر خلاف ادعاهاي صورت پذيرفته در خصوص تزيينات معماري در عهد قاجاريه، اوج هنر اين دوران را در تزيينات معماري نشان مي دهد. ارسي هاي رنگي، پنجره هاي مشبك كاري شده، گچ بري و آيينه كاري، نقاشيهاي ديواري ظريف، كاشيكاري، حجاري، كاربندي و بالاخره نوع معماري شگفت انگيز اين خانه ها تحسين هر بيننده اي را بر مي انگيزد.اين نوشتار بصورت ميداني صورت گرفته و در آن سعي مي شود پس از معرفي كلي اين بناها و انواع تزييناتي كه در آنها بكار رفته است، هنر گچبري اين ابنيه مورد بررسي مقايسه اي و تطبيقي قرار گيرد. براي اين منظور تعدادي از اين خانه ها را كه داراي بيشترين تزيينات معماري هستند و بخصوص از نظر گچبري داراي گونه هاي متنوع و در سطح خوبي قرار دارند مورد بررسي و مقايسه قرار مي گيرد.

Isfahan’s Qajar houses can be discussed studied from diffrent angels including the decoration used in them. These luxurious, spacious houses all belong to reputed families. Some houses were built in Safavi era and then, they have been rebuilt by the owners. The others, however, were erected in Qajar period and out number their Safavi counterparts. Today, the houses are destroyed, deserted or resided by their owners. Unlike the claims which were made regarding the architectural decorations in the Qajar era, they show the pinnacle of art in the decorations of the time. Colored sash-windows, latticed-work windows, plaster-molding and mirror-work, elegant wall paintings, tile-work, carving, and finally the type of wonderful house architecture arouse admiration of every spectator using the field method, the study tries to introduce the overall Qajar houses of Isfahan and classify the different types of decorations used in them. It also concentrates on plaster-molding of these buildings in a comparative-analytic manner. To this end, a number of these houses with the most architectural decorations and various kinds of plaster-molding have been studied and compared