بررسي تطبيقي موجودات تلفيقي در هنر ايران و ميان رودان

omparative consideration of synthetic creatures in the art of Iran and Mesopotamia

موجودات تلفيقي كه بر مهرها ، نقش برجسته ها و به شكل پيكره و اشكال گوناگون تجسم يافته اند ، تركيبي از جانوران گوناگون اند كه در دنياي واقعي نظيري ندارند . به وجود آمدن اين موجودات در هنر تمدن هاي كهن ، ريشه در اسطوره ها دارد .در تحقيق پيش رو ، موجودات تلفيقي در هنر دو تمدن ايران و ميان رودان از نظر شكل ظاهري و خاستگاه به وجود آمدنشان بررسي مي گردند . تا به دلايل وجودي آنها پي ببريم و تخيل هنرمندانِ دو سرزمين همجوار را در خلق كردن آثاري بديع ، شاهد باشيم . موجودات تلفيقي در اين تمدن ها ، برخي منحصر به همان هنر و تمدن هستند مانند سيمرغ در هنر ايران و شير ديو در هنر ميان رودان ، و برخي با يكديگر مشترك اند . كه اين گروه به دو دسته تقسيم مي شوند. يكسري موجودات تلفيقي كه در عنوان يكي هستند ولي از نظر ظاهري متفاوت اند . مانند كژدم انسان كه در هر تمدن به شكل هاي گوناگون تصوير شده است . و ديگري هم در عنوان و هم از نظر كاربرد و ظاهر به هم شبيه اند .مانند پيكره هاي گاو بالدار با سر انسان ( لاماسو ) كه هم در ايران (دوران هخامنشي) و هم در ميان رودان (آشور جديد) به عنوان نگهبان و دافع شر در دروازه ي كاخ ها قرار گرفته اند .

Synthetic creatures on the seals and reliefs that have been formed in sculpture and various form, are combination of different animals that are unique in the real world. The creation of these creatures in the ancient civilizationsʹ art is rooted in the myths. In this research, synthetic creatures of the art of Iran and Mesopotamia civilizations will be surveyed in the aspect of the forms and origin of the creations, in order to find their creationsʹ reasons and observe the artistsʹ imagination of these two adjacent territories in executing of the new monuments. Some synthetic creatures of these civilizations are confined only to that art and civilization, like, Roc in the art of Iran and Ugulla in the Mesopotamiaʹs art. Some of them are common between them. This second group is divided in two categories. First, synthetic creatures that are the same in title but differ in their forms, like, Scorpion human that have been depicted differently in each civilization. Second, synthetic creatures are similar in title, utilization and form. As an instance, winged bull sculptures (lamaso) both in Iran (Achaemenians period) and Mesopotamia (new Assur) are placed in the gates of the palaces as a guardian and repulsive of the evil.