علوم مقدماتي براي كشف حكمت تفاوت آيات مشابه

The Sciences Needed for Discovering of the Reasons of the Differences between Similar Verses

آيات مشابه به مجموعه آياتي گفته مي‌شوند كه يك موضوع را با الفاظ و تعابير مشابه بيان مي‌كنند، ليكن از نظر ساختار كلام، تفاوت‌هايي دارند از قبيل: تقديم و تاخير، حذف و اضافه، تعريف و تنكير، اِفراد و جمع، تبديل حرف به حرف ديگر و تبديل كلمه به كلمه‌ ديگر. آنچه در اين مقاله مورد نظر است يافتن حكمت تفاوت تعابير در آيات مشابه مي باشد. براي كشف اين حكمت‌ها، بايد از علوم و منابع مختلفي بهره برد تا در فضاي حاكم بر آن سوره قرار گرفت و سعي كرد تا بدين وسيله به مقصود كلام الهي نزديك شد. اين علوم عبارتند از: سياق، لغت، معاني، بيان، بديع، صرف، نحو، سبب نزول، ناسخ و منسوخ و ترتيب نزول. گفتار حاضر سعي در معرفي اجمالي اين منابع دارد و در ضمن آن نمونه‌هايي از آيات مشابه را مورد بررسي قرار مي‌دهد تا تبيين كند هر يك از اين علوم چه نقشي در كشف حكمت تفاوت‌هاي لفظي آيات مشابه دارد. مطالعه نمونه‌هاي متعدد روشن مي‌كند كه هر يك از علوم ياد شده چه اهميتي در فهم از قرآن كريم و در شيوه‌ تفسير آن دارند.

"Similar" is said about a collection of verses that express a subject with similar words and paraphrases, but have differences in regard to the structure of the discourse, such as: advancement or postponement, omission or addition, being definite or indefinite, being singular or plural, replacement of a letter with another letter, replacement of a word with another word, etc. Finding the reasons of the differences between paraphrases in the similar verses is our subject of discussion. To discover these reasons, we must benefit from different sciences and sources in order to understand the prevailing circumstances of the chapter (Sura) and thereby to try to approach the meaning of Godʹs discourse. These sciences consist of: understanding the context, philology, rhetoric (study of the meaning, wording and figures of speech), grammar (conjugation and syntax), understanding the occasion of the Revelation, the knowledge of the abolishing and the abolished and the knowledge of the order of Revelation. The present discourse seeks to give a brief introduction of these sciences and incidentally to consider examples of similar verses to explain the role of each of these sciences in discovering of the reasons of the literal differences among verses. The study of these examples clarifies how much important each of the above-mentioned sciences is for the understanding of the Quran and for the exegesis of the Quran.