بررسي آماري و سينوپتيكي پديده شرجي دراستان هاي شمالي ايران ( گيلان، مازندران، گلستان)

Investigation of sultry phenomenon by Statistical and Synoptic methods at the Northern provinces Of Iran(Gilan,Mazandaran and Golestan)

به منظور بررسي آماري وسينوپتيكي پديده شرجي در استان هاي شمالي داده هاي دما، رطوبت نسبي و فشار بخارآب اشباع ساعت 12(UTC) براي 11 ايستگاه سينوپتيك منطقه در طي دوره 2007-1992 از سازمان هواشناسي كشور تهيه شد. شاخص شدت شرجي و فشار بخارآب جزيي در هر روز محاسبه شد و براساس آستانه تعريف شده، روزهاي شرجي به چهار گروه طبقه بندي شدند. به اين ترتيب 63 روز فوق العاده شرجي با تداوم دو و بيشتر از دو روز انتخاب شدند نتايج حاصل از تحليل هاي آماري نشان مي دهند كه شرجي ترين ماه در سواحل شمالي كشور، ماه آگوست است. ايستگاه نوشهر با متوسط 149 روز شرجي، بيشترين روزهاي شرجي را تجربه مي كند. در كل، سواحل غربي از شدت شرجي بيشتري نسبت به سواحل شرقي برخوردار است. جهت تحليل سينوپتيكي، داده هاي فشار سطح دريا و ارتفاع ژيوپتانسيل شبكه بندي شده (5/2×5/2) درجه مربوط به روزهاي منتخب براي سطح زمين و سطح 500 هكتوپاسكال ازسايت مركز ملي پيش بيني محيطي (NCEP/NCAR) استخراج گرديد. پس از انتخاب چهارچوب پوشش مناسب، تحليل عاملي انجام گرفته و با مشخص شدن نمرات عاملي نسبت به خوشه بندي اين داده ها با استفاده از روش ادغام (ward)اقدام گرديد و مهمترين الگوهاي سينوپتيكي مرتبط با روزهاي فوق العاده شرجي استخراج شدند. در الگوهاي سطح زمين استقرار كم فشار پاكستان در نيمه جنوبي كشور و بعضا نفوذ اين فروبار به منطقه مورد مطالعه و همچنين استقرار زبانه اي از پرفشار درياي سياه، شمال اروپا و اروپاي غربي به منطقه كاملا مشهود است. علاوه برآن الگوهاي استخراج شده ارتفاع ژيوپتانسيل در سطح 500 نيزحاكميت پرفشار جنب حاره را نشان مي دهد.

In order to carry out statistical and synoptic analysis of the sultry at the northern provinces of Iran, temperature, relative humidity, and saturated water vapor pressure obtained from Meteorological Organization of Iran in (1992-2007) period.The intensity sultry index and the partial water vapor pressure were calculated for each day. According to the defined threshold, the sultry days were divided into four groups. Statistical analysis proved that the August is the sultriest month with the average of 83% sultry. The Noshahr, with 149 sultry days, has the highest frequency of sultry days. Totally, west coast areas have more intensity of sultry than east coast areas. In order to synoptic analysis, 63 days of high sultry lasting two days or more, were selected The daily data of sea level pressure and 500 geopotential height were extracted from NCEP/NCAR database with spatial resolution of 2.5 x2.5 degree and then a hierarchical cluster analysis was applied using ward linkage method. Finally, the most important synoptic patterns were extracted which related to high sultry days.On the surface map was observed that Pakistan low pressure at the southern part of the country, and occasionally this low pressure penetrate into the study area. In addition it had been observed that high pressure tongue of Black sea and high pressure of north and west Europe in the area. Moreover on the base of synoptic patterns at the 500 hp level indicated that STHP was dominated.