بررسي ارتباط بين اعتقادات مذهبي با افسردگي و اضطراب خانواده‌ي بيماران بستري در بخش مراقبت ويژه

Association between Religious Beliefs With Anxiety and Depression in Family Members of Hospitalized Patients

مقدمه: هميشه بستري شدن در بيمارستان براي اقوام و بستگان بيمار ايجاد تنش و اضطراب زيادي مي‌كند. يكي از مواردي كه به استناد آيه‌ي مباركه، اَلا بِذِكرِ اللَّهِ تَطمَيِنُّ القُلُوبُ» (الرعد- 28) در آرامش افراد و پيشگيري از اختلالات رواني نقش بسيار مهمي داشته، ايمان به خدا است. توكل به خداوند باعث كاهش نگراني‌هاي ناشي از بيماري‌هاي مهم، صبر برمصايب و پذيرش خواست الهي و تن دادن به عوارض و معلوليت‌هاي دراز مدت و پرهيز از عوامل بروز دهنده يا تشديد كننده اختلالات رواني و پيامدهاي ديگر مي‌شود. روش بررسي: مطالعه‌ي حاضر يك مطالعه‌ي توصيفي- همبستگي است كه ميزان اضطراب و افسردگي 100 نفر از خانواده بيماران بستري در بخش‌هاي مراقبت ويژه با ابزار HADS (Hospital Anxiety Depression Scale) و ابزار سنجش اعتقادات مذهبي كه در مطالعات آقا محمدي و همكاران نيز به‌كار رفته است، سنجيده شد. بعد از نمونه‌گيري، داده‌ها با استفاده از با آزمون‌هاي آماري كاي دو، آزمون همبستگي و آزمون رگرسيون لجستك به‌منظور بررسي متغيرهاي موثر در اضطراب و افسردگي مورد تجزيه تحليل قرار گرفتند. يافته ها: نتايج نشان داد كه 2/53 درصد افراد مورد پژوهش داراي نشانه‌ي اضطراب و 4/56 درصد داراي نشانه‌هاي افسردگي بودند. افرادي كه علايم اضطراب و افسردگي در آنان مشاهده نشد، داراي اعتقادات مذهبي در حد شديد بودند كه آزمون كاي دو ارتباط بين علايم اضطراب و افسردگي را با ميزان اعتقادات مذهي معني‌دار نشان داد (05/0P < ). 2/33 درصد از خانواده‌هاي داراي علايم اضطراب و 2/31 درصد از خانواده‌هاي داراي علايم افسردگي از اعتقادات مذهبي در حد متوسط برخوردار بودند. آزمون آماري كاي دو اين ارتباط را معني‌دار نشان داد (05/0P < ). نتيجه‌گيري: اعتقادات مذهبي و ياري خواستن از خداوند اثر مثبتي بر كاهش افسردگي و اضطراب خانواده‌هاي بيماران دارد. تقويت باورها و اعتقادات مي‌تواند بر كاهش بروز علايم و عوارض ناشي از افسردگي همچون اقدام به خودكشي، اعتياد، بزه كاري‌ها، اختلالات شخصيت، سلامت جنسي موثر باشد. واژگان كليدي: اضطراب، افسردگي، خانواده بيماران، اعتقادات مذهبي

Background and Objective: Patients’ hospitalization is always stressful for their family members. Belief in God and religiousness are assumed to have vigorous preventive effect on psychiatric disorders, stress and anxiety. Reliance on God can decrease the concerns resulting from severe diseases. When an individual suffers from a long- lasting and complicated disease and its consequent disabilities, trusts in God, would be helpful to admit disease consequences which subsequently prevents or at least diminishes psychological adverse effects. Materials and Methods: This descriptive-correlative study analyzed the level of anxiety in 100 family members of hospitalized patients admitted to the intensive cardiac care units. The anxiety levels in patients’ family members were analyzed using HADS (Hospital Anxiety Depression Scale) and Religious Beliefs Measurements Scale. The reliability and validity of the scales had already been confirmed by Aghamohammadi and coworkers. The results were analyzed using statistical procedures of Chi-square and correlation tests and logistic regression. Results: 53.2% of the individuals were suffering from anxiety and 56.4% had depression. In persons with no anxiety or depression the relation with strong religious beliefs was significant as shown by Chi-square test (P < 0.05). However, 31.2% and 33.2% of the patients’ family members who had depression and anxiety respectively, showed a meaningful relation with average religious beliefs (P < 0.05). Conclusion: Religious beliefs have a positive effect on reducing depression and anxiety. Reinforcement of beliefs can reduce depression side effects such as suicide attempts, addiction, immoral actions, personality disorders and sexual disorders. Keywords: Anxiety, Depression, Patients’ family, Religious belief