تحليل محتواي جلوه‌هاي ايثار در سينماي دفاع مقدس طي سال‌هاي 1360 تا 1386

(Holy Defense) Movies For the years 1981 to 2007

ارزش‌هاي دفاع مقدس در جامعه اسلامي ما جز ارزش‌هاي اجتماعي قلمداد مي‌شوند، كه به سطح ارزش‌هاي ملي ـ مردمي رسيده‌اند و اينك دغدغه حفظ آنها مساله‌اي اجتماعي محسوب مي‌شود. اين ارزش‌ها با توجه به جذابيت و عمقي كه دارند مي‌توانند در فضايي نو همراه با قالبي مناسب به عرصه گفتمان فرهنگي وارد شوند. به همين منظور نوشتار حاضر به تحليل محتواي جلوه‌هاي ايثار در فيلم‌هاي سينماي دفاع مقدس از سال 1386-1360 مي‌پردازد. از ميان 166 فيلم سينمايي بلند اكران شده طي بازه زماني اين تحقيق، 62 فيلم به‌عنوان نمونه انتخاب گرديد و با استفاده از تكنيك تحليل محتواي كمّي ميزان ظهور و چگونگي تغييرات جلوه‌هاي ايثار در طي اين سال‌ها مورد تحليل قرار گرفت. يافته‌هاي تحقيق حاكي از فزوني جلوه‌هاي انفرادي، مردانه و نام‌هاي ديني به نسبت جلوه‌هاي جمعي، زنانه و نام‌هاي غيرديني در بين كنشگران ايثارگر است. در كنش‌هاي ايثارگرانه، عمده كنش‌ها از جنس حضور در منطقه خطرخيز بوده است. كنش‌هاي ايثارگرانه در سينماي دفاع مقدس پس از جنگ تاحدودي به نسبت فيلم‌هاي دوران جنگ افزايش داشته است و ظهور كنش‌هاي ايثارگرانه در آن تاحدودي متفاوت از دوره جنگ بوده است.

The related Values of Iran-Iraq war (Holy Defense) are categorized in social values within our Islamic society. We can now assume them as national and civil values in our society. Regarding to their exciting and profound contents, these values can be discussed as a new cultural discourse. Based on above mentioned causes, the present essay has been studied sacrificing scenes in 166 Iranian war movies for the years 1981 to 2007 with content analysis method. Emergence of sacrificing scene and the way it changed was analyzed in a sample of 62 movies using quantitative content analysis technique. Results indicates that the scenes were mostly individual and masculine with religious named actors rather than being collective and feminine with non-religious named actors. Most of sacrificing actions happened in risky areas exposed to enemy forces. Sacrificing scenes in post war movies somehow were more than the movies directed during the war. The way these scenes happened was also different to some extents