طراحي و اريه پرسشنامه اختصاصي فرهنگ ايمني بر اساس مدل بومي در يك صنعت خودروسازي در ايران

Developing a safety culture questionnaire based on a customized modeling in a car manufacturing industry in Iran

مقدمه: در تقابل انسان - ماشين رفتار انسان نقش تعيين كننده اي در ايجاد ريسك و بروز حادثه دارد. مدل هاي فرهنگ ايمني زمينه ساز ارزيابي فرهنگ ايمني بوده و با ارايه يك ديدگاه كلي محقق را به سمت جنبه هاي موثر بر ايمني سازمان هدايت مي كند. هدف از مطالعه حاضر طراحي و ارايه پرسشنامه اختصاصي فرهنگ ايمني مطابق با مدل بومي در يك صنعت خودروسازي مي?باشد. . روش كار: در اين مطالعه مقطعي - تحليلي، پرسشنامه اي بر مبناي سه دسته عوامل مديريتي، فردي و سازماني، با 16 مولفه و 37 سوال طراحي و بين سي نفر از كاركنان يك شركت خودروسازي توزيع شد و پايايي و روايي آن مورد مطالعه قرار گرفت. . يافته ها: در خصوص پايايي پرسشنامه عدد آلفاي كرونباخ 855/0 به‌دست آمد. در ارتباط با روايي پرسشنامه، محتواي آن از جنبه هاي ساده و مفهوم بودن با روش تحليل خبرگان (Expert analysis) توسط چند نفر از متخصصين ايمني و بهداشت حرفه? مورد بررسي قرار گرفت. همچنين طبق تحليل عاملي صورت گرفته، اين بررسي از نظر مولفه هاي تشكيل دهنده فرهنگ، داراي ده مولفه موثر شناخته شد. . نتيجه گيري: تاكنون ابزاري اختصاصي جهت ارزيابي فرهنگ ايمني كه مطابق با يك مدل بومي ارايه شود، وجود نداشته‌است. نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه ارزيابي فرهنگ ايمني با استفاده از پرسشنامه طراحي شده در اين صنعت مورد اعتماد و معتبر مي?باشد.

Introduction: In the interaction between man and machine, the human behavior plays a key role in the accidents occurrence and the risks. Safety culture models can be a base to safety culture assessments and may lead scientists toward effective aspects of organization safety. The aim of present study was to develop and offer a specific questionnaire for safety culture assessment according to the customized model in an automotive industry. . Material and Method: In this cross-sectional analytical study, a questionnaire including 16 items and 37 questions was developed based on management, individual, and organizational factors. Then, the reliability and validity of the developed questionnaire, it were studied among 30 employees of an automotive company. . Result: Concerning the reliability of the questionnaire, the Cronbach’s alpha was 0.855. In the context of validity of the questionnaire, the simplicity and clarification of contents were investigated by means of Expert Analysis. Moreover, in terms of the integral components of culture, according to the factorial analysis, this evaluation regarded to have ten main components. . Conclusion: So far, there was no exclusive tool for evaluating safety culture based on a customized model. The findings of the present study showed that evaluating safety culture using the administered questionnaire is valid and reliable in the understudied industry.