اثرتكرار (براي خود و ديگري) بر حافظه عملي و كلامي و يادآوري واژگان تكرارشده به دو روش نگهدارنده و بسط‌دهنده

Effects of rehearsal for own & others on verbal & action memory and recall for words rehearsed via maintenance & elaborative rehearsal

مقدمه: در اغلب پژوهش‌ها؛ حافظه در بستري انفرادي بررسي گرديده است، حال آنكه اجتماعي بودن انسان علاوه بر جهت‌دهي به رفتار آشكار، بر ظرفيت‌هاي شناختي از جمله حافظه و يادگيري نيز موثر است. هدف اين پژوهش مطالعه يادگيري در رابطه‌اي متقابل، از طريق مقايسه اثر دو روش مرور «براي خود و براي ديگري» بر يادآوري آزاد واژگان مرور شده به دو روش «نگهدارنده و بسط‌دهنده» و بر حافظه «عملي و كلامي» مي‌باشد. روش: در اين مطالعه كه از نوع تجربي مي‌باشد، تعداد 166 دانش‌آموز دبستاني‌ در چهار گروه مستقل و در هشت آزمون شركت كردند. هر گروه، واژگان ارايه شده را به يكي از 4 نوع «نگهدارنده – بسط‌دهنده» براي خود و براي ديگري؛ و «كلامي- عملي» براي خود و براي ديگري؛ مرور كردند. پس از مدت 48 ساعت آزمون يادآوري آزاد انجام گرفت. داده‌ها به روش آزمون تي و تحليل‌واريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: اين تحقيق نشان داد كه اولاً، ميزان يادآوري در مرور عملي و نگهدارنده در مقايسه با مرور كلامي و بسط‌دهنده به طور معناداري بالاتر است. ثانياً، در شرايط فشار زمان، مرور بسط‌دهنده در مقايسه با مرور نگهدارنده كاهش معناداري در يادآوري به دنبال دارد. ثالثاً، ميزان يادآوري در مرور بسط‌دهنده در شرايط «براي ديگري» در مقايسه با «براي خود» به طور معناداري بالاتر است. نتيجه‌گيري: مرور براي ديگري با افزايش عمق پردازش، عملكرد مرور بسط‌دهنده بر ياآوري را افزايش مي‌گردد. اما فشار زمان باعث كاهش اثر مرور بسط‌دهنده مي‌گردد چرا كه اين نوع مرور نياز به منابع ذهني و زمان كافي دارد. مرور عملي و نگهدارنده در شرايط فشار زماني بالاترين ميزان افزايش يادآوري را همراه داشتند.

Introduction: In most researches memory is studied as an individual subject, though we know that the social aspects of human life affect not only our obvious behaviors but also our cognitive capacities such as the memory and learning processes. The study of the learning process in a bilateral relationship via the comparison of main goal of this research. Methods: In this experimental research 166 elementary school students were involved in 4 groups and 8 tests. Each group was asked to rehearse a serial of words in one of the 4 possible ways (maintenance, elaborative, action and verbal rehearsal) for themselves and for others. After 48 hours a free reminder test was performed. The results were analyzed by T test and variance analysis. Findinds: This study showed that 1) the recall rate is significantly higher in action and maintenance rehearsal compared to elaborative and verbal. 2) Under time pressure, elaborative rehearsal shows a significant recall decrease compared to maintenance rehearsal. 3) The recall rate is significantly higher in elaborative rehearsal for others versus for own. Conclusions: Time pressure reduces the function of elaborative rehearsal as it needs sufficient time and mental resources and for the same reason rehearsal for others increases the function of elaborative rehearsal through the increase of processing depth. Action and maintenance rehearsal under time pressure had the highest levels of recall increase.