چالش‌ها و راهكارهاي افزايش كارايي مصرف آب گياهان زراعي در ايران

Challenges and Approaches for Enhancing of Water Use Efficiency in Field Crops in Iran

از شاخص‌هاي اساسي در تعيين كارايي استفاده از آب جهت توليد محصولات كشاورزي، شاخص كارايي مصرف آب مي‌باشد. در منابع علمي اين شاخص در مقياس‌هاي مديريتي گياه، مزرعه، شبكه آبياري، و يا حوضه آبريز تعريف و بررسي شده است. گياه به تنهايي نقش مهمي در استفاده بهينه از آب و افزايش كارايي مصرف آب كشاورزي دارد. مقاومت گياه به تنش‌هاي محيطي (نظير كم آبي، شوري، گرما و غيره)، و ساير عوامل فيزيولوژيكي گياهي تاثير‌گذار بر توليد زيست توده و عملكرد نهايي به ازاي واحد آب مصرفي، تماماً مي‌توانند بر كارايي مصرف آب در مقياس گياه تاثير‌گذار باشند. در اين مقاله ضمن تشريح مفهوم و روابط كارايي مصرف آب گياه و چالش‌ها و راهكارهاي بهبود آن، نتايج تحقيقات مختلف در اين زمينه در كشور به صورت جمع‌بندي ارايه و تحليل شده است. براي افزايش كارايي مصرف آب محصولات كشاورزي، گياه نقش اساسي در كنار ساير اقدامات صرفه‌جويي آب ايفا مي‌نمايد. برنامه‌ها و اقدامات كاهش آب مصرفي و افزايش عملكرد بايد به طور همزمان و مرتبط با هم باشند. اين رويكرد براي افزايش كارايي مصرف آب، رويكرد علمي‌تر و عملي‌تر براي نيل به اهداف برنامه‌هاي توسعه در كشور و امنيت غذايي از منابع محدود آب آبياري مي‌باشد. علاوه بر اقدامات فني مرتبط، همچنين مهمترين فاكتور در بالا بردن كارايي مصرف آب گياه، مديريت زراعي بوده و مهارت و دانش فني كشاورز نقش كليدي در اين زمينه ايفا مي‌نمايد

Crop’s water use efficiency (WUE) is one of the major indices for the efficient use of water for crop production in agriculture. Based on scientific literatures, the concept of WUE has been defined in all crop management, Farm/Field, and water Basin/irrigation network domains. Plant in particular, plays an important role in the efficient use of water and enhancement of WUE. Plant resistance to environmental stresses (e.g., drought, salinity, and heat stresses) and other plant physiological factors affecting biomass and yield in terms of water unit consumption, all could influence WUE in an individual plant scale. In this paper, the concept of crop WUE and associated challenges and approaches for enhancing WUE will be discussed through review analyzing of farmer’s fields and experimental result of WUE research projects in Iran. To enhance WUE crop plays a major role beside other water saving approaches. Therefore the related approaches and actions towards efficient enhancing of WUE should be linked and interrelated. Applying this kind of methodology is more practical and scientific achievements aiming food security with regard to limited water sources and development programs in Iran. In addition to the related technical concepts, field management and farmer’s knowledge and skills were considered key issues affecting WUE.