مقايسه روش‏هاي TOPSIS و AHP فازي براي انتخاب و كاشت گونه‏ هاي گياهي بومي (مطالعه موردي: منطقه معدني مس سرچشمه)

Comparison Fuzzy Topsis Method and Fuzzy AHP Method for Native Plant Type Selection and Implant (Case Study: Sarcheshmeh Copper Mine)

وسعت زمينهاي تحت تاثير فعاليتهاي معدنكاري به ويژه محلهاي انباشت باطله، روز به روز افزايش مييابد. در نتيجه هر روز ضرورت اجراي احياي معادن نيز بيشتر ميشود. انتخاب گونه گياهي و كاشت آن به منظور حفظ محيط زيست منطقه و بازسازي معدن مس سرچشمه از مهمترين اهداف اين پژوهش است. مطالعه موردي در منطقه معدني سرچشمه در رفسنجان انجام شد. ابتدا گونههاي گياهي متناسب با فاكتورهاي اوليه طر ح بازسازي كه استفاده مجدد از زمين معدنكاري شده، زمين شناسي و اقليم منطقه، پارامترهاي خاكشناسي منطقه مي باشند، ا نتخاب شدند . سپس ماتريس هاي تصميم گيري بر اساس پرسشنامههاي اهميت معيارها و گزينهها كه توسط كارشناسان تكميل گرديده، به دست آمد و گونه هاي گياهي بر اساس فاكتورهاي ثانويه كه معيارهاي چشمانداز منطقه، مقاومت در برابر بيماري و حشرات، قدرت و نحوه رشد، دسترسي به گونه گياهي، بازدهي اقتصادي، فازي، او لويت بندي شدند و در نهايت، AHP فازي و TOPSIS حفاظت از خاك و ذخيره آب، جلوگيري از انواع آلودگيها مي باشند، با روش مناسب ترين گونههاي گياهي براي كاشت در محدوده معدنكاري و سد باطله معدن مس سرچشمه در هر دو روش به ترتيب اولويت، بادام وحشي، بنه (پسته وحشي)، گز، افدرا، گون، سالسولا تعيين گرديدند.

The extent of lands especially the waste dump areas that are affected by mining activities will increase by mining more and more. Thus, the need for performing mine reclamation will increase every day. Plant type Selection and planting to protect the region environment and the reclamation of the Sarcheshmeh Copper Mine are these research most important objectives. This case study is in the Sarcheshmeh Copper Mine. Plant types were selected based on reclamation plan’s primary criteria that are: Kind of post mining land use, Geology and Climate, Nature of soil. Then, comparison matrixes were obtained based on criteria and alternatives questionnaires that were completed by experts and plant types were prioritized by Fuzzy AHP method and Fuzzy TOPSIS method based on secondary criteria that are: Perspective of the region, Resistance against disease and insects, Strength and method of growth, Availability to plant type, Economic efficiency, Protection of soil and storing water, Prevention from pollution. Suitable plant types in the mining perimeter and Sarcheshmeh Copper Mine tailing dams were prioritized as follows: Amygdalus scoparia [wild almond], Pistachio [Pistachio Wild], Tamarix, Ephedra, Astragalus, Salsola, Respectively.