اثر حذف برگ‎ هاي بالا و پايين بلال بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد ذرت دانه‎اي هيبريد سينگل كراس 704

Effect of removal of leaves above and below the ear on grain yield and yield components in maize hybrid SC704

به منظور بررسي اثر زمان، شدت و محل برگ زدايي بر تسهيم مواد پرورده به دانه هاي ذرت هيبريد سينگل كراس 704، يك پژوهش مزرعه اي دو ساله در ايستگاه تحقيقات زراعي دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال هاي 1387 و1388 اجرا شد. تيمارهاي آزمايشي شامل حذف دو برگ و چهار برگ بالاي بلال 10، 20 و 30 روز پس از پيدايش نيمي از كاكل‎‎ها، حذف دو برگ و چهار برگ پايين بلال 10، 20 و 30 روز پس از پيدايش نيمي از كاكل ها و شاهد (عدم حذف برگ) بودند. نتايج نشان داد كه در هر دو سال، كمترين وزن خشك ساقه در تيمار حذف چهار برگ پايين بلال، 10 روز پس از ميانه ابريشم دهي و بيشترين آن در تيمار شاهد بوده است. بيشترين تعداد دانه در رديف بلال در هر دو سال، از حذف دو برگ بالاي بلال 20 روز پس از ميانه ابريشم دهي و كمترين آن نيز در شرايط حذف چهار برگ پايين بلال 10 روز پس از ميانه ابريشم دهي حاصل شد. در سال اول، بيشترين وزن هزار دانه بدون اختلاف معني داري، درشرايط حذف چهار برگ بالاي بلال 20 روز پس از ميانه ابريشم دهي و نيز حذف دو برگ بالاي بلال، 20 روز پس از پيدايش كاكل ها مشاهده شد. در سال دوم، تيمار حذف چهار برگ بالاي بلال 30 روز پس از پيدايش نيمي از ابريشم ها، بيشترين ميزان وزن هزار دانه را به خود اختصاص داد. همچنين بيشترين عملكرد دانه، در سال اول و دوم به ترتيب 5/12505 و 6/17352 كيلوگرم در هكتار، در تيمار حذف چهار برگ بالاي بلال، 20 روز بعد از ميانه ابريشم دهي و كمترين آن در سال اول (5/9000 كيلوگرم در هكتار) و دوم (8/13992 كيلوگرم در هكتار) در شرايط حذف چهار برگ پايين بلال، 10 روز پس از ميانه ابريشم دهي بدست آمد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه حذف دو يا چهار برگ بالاي بوته ذرت، نه تنها باعث كاهش عملكرد دانه نمي‌شود، بلكه مي تواند منجر به افزايش تعداد دانه در بلال و وزن دانه ها و بهبود عملكرد دانه ذرت شود.

To investigate the effect of timing, intensity and position of leaf removal from below and above the ear of maize hybrid SC 704, a field experiment was conductedin 2008 and 2009 in the research filed of the faculty of agriculture of the Shiraz University, Shiraz, Iran. The experimental treatments included: removal of two and four leaves from above and below of the ear 10, 20 and 30 days after mid-silking stage and control (no leaf removal) which were evaluated in randomized complete block design with four replications. Results showed that in both seasons the highest stem dry weight was obtained from control treatment and the lowest stem dry weight was achieved from removal of four leaves below the earin10 days after mid-silking stage. The highestgrain numberrow-1was achieved from the removal of two leaves above the ear in 20 days after mid-silking, while the lowest grain grain number row-1was obtained from the removal of four leaves below the ear in10 days after mid-silking. In the first year, the heavier1000 grain weight were obtained from both four leaves removal above the ear in 20 days after mid-silking as well as two leaves removal above the ear in 30 days after mid-silking treatment. In the second year, four leaves removal above the ear in 20 days after mid-silking resulted inthe heaviest1000 grain weight. Also, the highest grain yield in the first (12505.5 kg.ha-1) and second seasons (17352.6 kg.ha-1)wereachieved from four leaves removal above the ear 20 days after mid-silking. However, the lowest grain yields for the first (9000.50 kg.ha-1) and second ( 13992.8 kg.ha-1), were obtained from four leaves removal below the ear in10 days after mid-silking. Therefore, removal of two or four leaves above the ear enhanced grain number.ear-1, mean grain weight and led to higher grain yield in maize hybrid SC704.