كارايي گونه هاي مختلف قارچ هاي ميكوريز آربسكولار بر جذب عناصر معدني گياه گندم تحت شرايط تنش رطوبتي

Efficiency of Different Species of Arbuscular Mycorrhizal Fungi in Minerals Uptake of Wheat under Water Stress Condition

يكي از اثرات مفيد همزيستي ميكوريزي كاهش تاثيرات ناشي از تنش هاي محيطي در گياهان ميزبان مي باشد. از مهمترين تنش هاي محيطي كه نتيجه شرايط اقليمي كشورمان مي باشد كمبود آب و تنش خشكي است. در اين شرايط آنچه كه بيش از كمبود آب، رشد گياهان را محدود مي كند عدم جذب عناصر معدني و به ويژه عناصر معدني با تحرك اندك در خاك از جمله فسفر و روي مي باشد. قارچهاي ميكوريزي اين توانايي را دارند كه در شرايط تنش رطوبتي از طريق جذب بيشتر عناصر معدني؛ قسمتي از كاهش رشد و عملكرد را در گياهان ميزبان جبران نمايند. به منظور بررسي توانايي قارچهاي ميكوريزي در كاهش اثرات تنش خشكي از طريق افزايش جذب عناصر معدني، آزمون گلخانه اي با 10 تيمار قارچهاي ميكوريزي و 3 سطح رطوبتي 8 ، 16 و32 درصد وزني با چهار تكرار براي هر تيمار به صورت فاكتوريل و در پايه طرحهاي كاملا تصادفي به مرحله اجرا در آمد. شاخصهاي اندازه گيري شده عبارت بودند از وزن خشك اندام هوايي، وزن خشك ريشه، درصد كلنيزاسيون ريشه و جذب عناصر معدني فسفر، پتاسيم، روي، مس، آهن و منگنز. نتايج نشان داد كه تيمارهاي رطوبتي تاثير معني داري در سطح 1 درصد آماري در كليه شاخصهاي اندازه گيري شده داشتند. قارچهاي ميكوريزي نيز در صد كلونيزاسيون ريشه را در سطح 1 درصد آماري، وزن خشك اندام هوايي و جذب عناصر فسفر، روي و آهن را در سطح 5 درصد آماري افزايش دادند. از بين تيمارهاي مختلف قارچي گونه هاي Glomus mosseae ,Glomus intraradices و Glomus etunicatumنسبت به ساير گونه ها از كارايي بيشتري بر خوردار بودند.

One of the beneficial effects of mycorrhizal symbiosis is declining the deleterious effects of environmental stresses in plants. Drought stress is one of the most important environmental stresses which is the results of our country climate. In this situation decline of mineral uptake especially phosphorus and zinc have more negative effects than lack of water in plant growth. Mycorrhizal fungi by increasing the mineral uptake can alleviate the part of plant growth and yield decline in drought stress. In order to evaluate the mycorrhizal fungi potential to decline the deleterious effects of drought stress , one greenhouse research with 10 fungal treatments in 3 levels of moisture including 8 , 16 and 32 %(w/w) and 4 replication for each treatments in completely randomized factorial was designed .Parameters such as shoot dry matter, root dry matter, colonization percentage and uptake of P, K Zn, Fe, Mn and Cu were determined. Results showed that moisture treatments had meaningful effect (P < 0.01) on all parameters and fungal treatments also had meaningful effects (P < 0.01) in colonization percentage and (P < 0.05) on shoot dry matter and uptake of P, Zn and Fe .Three fungal species including Glomus mossea, Glomua intraradices and Glomus etunicatum were more effective than other species.