مديريت منابع آب چاه نيمه با استفاده از برنامه ريزي آرماني

Chahnimeh Water Resources Management Using Goal Programming

آب يكي از كمياب ترين نهاده هاي مورد استفاده در توليد محصولات كشاورزي همه كشورها مي باشد. در ايران كه متوسط بارندگي آن 240 ميليمتر در سال بوده و داراي پراكنش نامناسب مكاني و زماني است، اين نهاده اهيمت بيشتري دارد. سيستان و بلوچستان يكي از استان هاي خشك كشور مي باشد كه طي سال ها با معضل كمبود آب مواجه بوده است. براي مقابله با مشكل نوسانات و كمبود آب در سيستان منابع ذخيره چاه نيمه از سال ها قبل احداث گرديده تا با ذخيره آب، از بروز خسارت در فصول كمبود آب جلوگيري شود. هدف مطالعه حاضر مدل-سازي مديريت منابع آب چاه نيمه و استفاه از برنامه ريزي آرماني به منظور تعيين مقدار مصرف بهينه آب در بخش هاي شرب، كشاورزي و محيط زيست و تحليل حساسيت مدل با تغيير راندمان آبياري مي باشد. بدين منظور ماتريسي با ابعاد 142 در 154 از اهداف و محدوديت هاي سيستمي و آرماني ساخته شد. پس از آن اين مدل با استفاده از برنامه ريزي آرماني حل شد. نتايج نشان داد، كه آب مورد نياز بخش هاي شرب و محيط زيست با توجه به داده هاي تاريخي تامين خواهند شد ولي مقداري از آب مورد نياز بخش كشاورزي تامين نخواهد شد. اگر در شش ماه اول سال آب مازاد در منابع ذخيره چاه نيمه، ذخيره شود در شش ماه دوم بخش هاي مختلف با كمبود آب مواجه نخواهند شد، همچنين با افزايش راندمان آبياري مي توان سطح زيركشت را افزايش داد.

Water is one of the scarcest inputs in most countries and is used in agricultural production. In Iran, where the average annual rainfall is 240 mm with sporadic distribution and spatial and temporal variations, this input becomes more important. Sistan and Baluchistan is a dry province of the country that faces water shortage problem in many years. To solve water supply fluctuations and scarcity in Sistan region, Chahnimeh water reservoir was established to store water in wet seasons and, consequently, decrease damages in the dry seasons. The aim of this study was modeling of the Chahnimeh water reservoir management using goal programming to determine optimal water for domestic, agricultural, and environmental sector and its sensitivity analysis. Therefore, a matrix with 142 in 154 dimension of aims and systemic and goal constraints were constructed. Then, this model was solved using goal programming. Considering the historical data, results show that water requirement of domestic and environment sectors can be provided, but some agricultural water may not be supplied. Therefore, if in the first six months of the year water is stored in Chahnimeh reservoir, in the next six months, there would be no water shortage, Also, if irrigation efficiency increases, decision makers can increase the cultivated area.