اثربخشي شيوه مراقبت آغوشي مادرانه (KMC) نوزادان با وزن كم بر ميزان سازگاري مادران

The effectiveness of kangaroo motherʹʹs care (KMC) method of low birth weight infants on maternal adjustment

مقدمه: فرآيند سازگاري مادران پس از زايمان به طور طبيعي چالش‌انگيز است و تولد نوزاد زودرس و با وزن كم نيز مي تواند آن را با مشكلاتي مواجه سازد. از طرفي براي مراقبت از اينگونه نوزادان قبلاً از روش‌هاي سنتي از جمله دستگاه انكوباتور استفاده مي گرديد ولي امروزه شيوه مراقبت آغوشي مادرانه (كانگورويي) مطرح شده است و اين مطالعه نيز با هدف تعيين اثربخشي شيوه مراقبت آغوشي مادرانه نوزادان با وزن كم بر سازگاري مادران اصفهاني در سال 1389 انجام گرفته است. روش: روش پژوهش كارآزمايي باليني و از طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل استفاده شد. به همين منظور از بين مادران مراجعه‌كننده به بيمارستان‌هاي شهر اصفهان در سال 1389 تعداد 60 نفر از مادران 20 تا 41 ساله با روش نمونه‌گيري چند مرحله‌اي انتخاب و به تصادف و به صورت تك موردي در دو گروه آزمايش و كنترل گمارده شدند. نوزادان گروه آزمايش به طور متوسط به مدت 22 روز تحت مداخله مراقبت آغوشي مادرانه (KMC) و نوزادان گروه كنترل نيز به طور متوسط به مدت 26 روز از ساير روش‌هاي مراقبتي برخوردار بودند. براي جمع‌آوري داده‌ها و اندازه‌گيري ميزان سازگاري مادران از پرسشنامه سازگاري بل كه روايي و پايايي آن تاييد شده است، استفاده گرديد. داده‌هاي به دست آمده با استفاده از روش‌هاي آماري تحليل كووريانس و بهره‌گيري از نرم‌افزار آماري SPSS v.17 تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: ميانگين سن مادران در گروه تجربي 4/28 سال و در گروه كنترل 8/25 سال بود. همچنين ميانگين وزن هنگام تولد نوزاد در گروه آزمايش برابر با 2 كيلو و صد گرم و در گروه كنترل برابر با 2 كيلو و 13 گرم بود. يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه بين ميزان عملكرد دو گروه آزمايش و كنترل در نمره كل پرسشنامه سازگاري بل تفاوت معناداري وجود دارد. علاوه بر اين تفاوت معناداري بين عملكرد دو گروه در خرده مقياس‌هاي سازگاري سلامتي و سازگاري عاطفي وجود دارد (001/0p < ) و عملكرد مادراني كه فرزند آن‌ها تحت مراقبت آغوشي مادرانه قرار داشت، بهتر بود. اگرچه در خرده مقياس‌هاي سازگاري اجتماعي (23/0p < )، سازگاري شغلي (67/0p < )، و سازگاري در خانه (09/0p < ) تفاوت معناداري مشاهده نگرديد. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج پژوهش مي‌توان گفت روش مراقبت آغوشي مادرانه نوزادان با وزن كم موجب افزايش ميزان سازگاري مادران پس از زايمان مي‌گردد، لذا استفاده از روش مراقبت آغوشي مادرانه به عنوان يك روش سودمند مراقبتي در بخش مراقبت‌هاي ويژه نوزادان با وزن كم جهت تامين سلامت رواني مادر و نوزاد پيشنهاد مي‌گردد.

Introduction: Maternal adjustment process after giving birth is naturally a challenge, especially in a premature birth with low weight that can make some other problems too. Previously to take care of such infants, traditional methods like Incubator were used, but nowadays Kangaroo Maternal Care (KMC) method has been introduced and this study aims to determine the effectiveness of KMC method of low weigh infants on adaptation of Isfahanian mothers in 2009. Method: The research method was a clinical trial in which pre-test, post -test and a control group were used. Therefore, 60 mothers -20 to 41 years old- were selected by multistage sampling and were randomly assigned in experimental and control groups. Infants of experimental group were exposed to KMC method for 22 days and also control group infants received other caring methods for about 26 days. To collect data and measure the maternal adjustment, Bell Adjustment Questionnaire was used which is confirmed to be reliable and valid. The data were analyzed with statistical method of covariance analysis using SPSS v.17 software. Results: The mean age of mothers in experimental group was 28.4 and in control group it was 25.8. Also the mean birth weight of infants in experimental and control groups were 2.1 & 2.13 respectively. The results showed that there is a significant difference between the performance of experimental and control groups in Bell Adjustment Questionnaire, and also between the two groups in health and emotional adjustment scale (P < 0.001). So the mothers of KMC group had a better performance. Although no significant difference was observed in social adjustment scale (P < 0.23), job compatibility (P < 0.67), and fitness at home (P < 0.09). Conclusion: According to the results, it can be said that Kangaroo Mother’s Care method increases the adjustment of mothers after giving birth of premature infants. Therefore KMC as a useful caring method is suggested in provision of mental health of mothers and newborn babies with low weight.