كاربرد تحليل پوششي داده ها (DEA) در ارزيابي كارآيي نسبي و رتبه-بندي شعب بانك رفاه استان لرستان و مقايسه نتايج آن با روش TOPSIS

Applying Data Envelopment Analysis (DEA) for Measuring Relative Efficiency and Ranking Branches of Refah Kargaran Bank in Lorestan Province

يكي از عوامل موفقيت كشورهاي پيشرفته، توجه به كارآمدي واحدهاي اقتصادي خصوصاً بانك ها مي باشد. در همين راستا، مديران بانك ها موظفند در قبال سوالاتي كه در مورد بهره وري بانك مي شود، پاسخ مناسبي ارايه دهند كه اين امر بدون ارزيابي كارآيي شعب تحت نظارتشان عملاً امكان ناپذير است. يكي از روشهاي محاسبه كارآيي براي واحدهاي با چند ورودي و چند خروجي، روش تحليل پوششي داده ها مي باشد. با استفاده از اين روش، مي توان شعب كارا و ناكارا را مشخص و شعب ناكارا را رتبه بندي و براي آنها از بين شعب كارا، مرجع (الگو) جهت رسيدن به مرز كارآيي مشخص كرد. همچنين مي توان ميزان تاثير هر يك از متغيرها را در ميزان كارآيي شعب مشخص كرد. در اين تحقيق، از مدل با ماهيت ورودي و با فرم پوششي استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه با توجه به اطلاعات به دست آمده در سال 1389 از بين 17 شعبه بانك رفاه استان لرستان تعداد 11 شعبه كارا (65 درصد شعب) و 6 شعبه ناكارا تشخيص داده شد كه رتبه بندي شعب ناكارا با توجه به اندازه كارآيي آنان صورت پذيرفت، و براي رتبه بندي شعب كارا از مدل استفاده شد. در نهايت به منظور بررسي درستي نتايج به دست آمده با استفاده از روش نيز اقدام به رتبه بندي واحدها شده است.

Efficiency of economical units especially banks is one of the success factors in developed countries. In this regard, managers of the banks are responsible for the efficiency of them, which is not possible without evaluation of efficiency of the bank branches under the supervision of the managers. Data Envelopment Analysis (DEA) is a method for calculating the efficiency of various organizations having multiple-inputs multiple-outputs. This method leads to ordering of efficient and inefficient branches and identifying reference unit (DMU) to attain efficiency frontier. Also, effectiveness of each variable in efficiency of each unit can be determined. In this research, an input-oriented BCC model with envelopment form has been employed. Thus, the statistical data from 17 branches of Refah Kargaran Bank in Lorestan Province was collected during 2010-2011. The results show that there are 11 efficient branches (65% of the branches) and 6 inefficient branches. Inefficient branches were ranked in terms of their efficiency, and AP model was used for ranking of the efficient branches. Finally, TOPSIS was applied for ranking of the branches in order to verify the results.