بررسي فراساختاري، مورفولوژيك و موفومتريك اثرات مزمن كلرايد آلومينيوم برروي بافت كبد خرگوش

ULTASTRUCTURAL, MORPHOLOGICAL AND MORPHOMETRICAL STUDY OF ALUMINUM CHLORIDE CHRONIC EFFECTS ON RABBIT’S LIVER TISSUE

چكيده پيش زمينه و هدف: آلومينيوم يك فلز پر مصرف است كه باعث ايجاد اختلالات بسياري در ارگان‌هاي مختلف بدن مي‌شود. در اين تحقيق اثرات كلرايد آلومينيوم در طولاني مدت به صورت فراساختاري، مورفولوژيك و مورفومتريك بر روي بافت كبد خرگوش مورد ارزيابي قرار گرفته است. مواد و روش كار: 20 سر خرگوش در دو گروه كنترل و تحت مطالعه به تعداد مساوي قرار داده شدند. 12. 5 mg/kg كلرايد آلومينيوم به گروه تحت مطالعه و به همان مقدار آب ديونيزه در مدت 7 هفته به صورت داخل صفاقي و در شرايط بيهوشي تزريق شد. مقاطع بافتي براي بررسي ميكروسكوپ الكتروني و نوري با روش استاندارد تهيه شدند. مطالعه همزمان كمي و كيفي با بررسي تصاوير تهيه شده انجام شد و با استفاده از آناليز آماري مورفومتري شدند. يافته‌ها: از لحاظ مورفولوژيكي ارتشاح سلول‌هاي لمفوسيتي، تغيير چربي در پارانشيم كبد، افزايش بافت همبند رشته‌اي در پيرامون وريد چه مركزي و از لحاظ فراساختاري واكويوله شدن ميتوكندري، دژنره شدن شبكه اندوپلاسميك خشن و هتروكروماتيك شدن هسته هپاتوسيت‌ها مشاهده شد. مورفومتري نيز كاهش معني‌دار (p < 0. 05) نصف قطر لوبول ها و نسبت‌هاي حجمي ارگانل‌هاي هپاتوسيت‌ها در گروه تيمار نسبت به كنترل نشان داد. بحث و نتيجه گيري: تحقيقات پيشين نشان دهنده اثرات مختلف بافتي آلومينيوم از طرق متفاوت مثل پر اكسيداسيون ليپيدها، آسيب به غشاي پايه سلولي و آسيب DNA مي‌باشد. در تحقيق حاضر احتمالا توليد راديكال‌هاي آزاد، اختلال در متابوليسم گليكوژن و پروتيين از مهم‌ترين علل آسيب توسط آلومينيوم باشد.

Background & Aims: Aluminum is a very consumable metal that has caused many disorders in different organs of body. In this study were evaluated chronic effects of aluminum chloride ultrastructurully, morphologically and morphometrically on rabbit’s liver tissue. Materials & Methods: 20 rabbits were classified into control and treatment groups in equal numbers. 12. 5 mg/kg aluminum chloride to treatment group and deionized water to control group in the same dose were injected intraperitoneally for 7 weeks in anesthetic condition. Tissue sections were prepared for studying by electron and light microscopes according standard methods. Synchronic quantitative and qualitative studies were performed by evaluation of the prepared images and became morphometry by statistical analysis of the results. Results: Morphologically, infiltration of lymphocytic cells, fatty change of hepatocytes, fibrosis around central vein in liver and ultrastructurally, mitochondrial vacuolation, degeneration of rough endoplasmic reticulum and hyper chromatic state of hepatocytes were seen. Also morphometry showed significant decrease (p < 0. 05) of half diameter of lobules and volume fractions of organelles of hepatocytes in treatment group comparing control group. Conclusion: Previous researches revealed different tissue effects of aluminum by some mechanisms like lipids peroxidation, cell membrane and nuclear DNA damages. In present study perhaps production of free radicals, disorders of glycogen and protein are the most causes of damage by aluminum. Keywords: Aluminum chloride, Rabbit liver, Ultrastructural pathology, Morphology, Morphometry,