بررسي و تحليل ميزان توجه به مفاهيم دفاع مقدس در كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي و راهنمايي

The Study and Analysis of the Holly Defense Concepts´ Frequency in Elementary and Middle School Textbooks

در پژوهش حاضر پنج سوال پژوهشي با هدف تحليل ميزان توجه كتاب‌هاي درسي فارسي، ديني، اجتماعي و تاريخ دوره ابتدايي و راهنمايي به محورها و مولفه‌هاي مفهومي مرتبط با دفاع مقدس، طرح و مورد بررسي واقع شده است. روش پژوهش، توصيفي و از نوع تحليل محتوا است، جامعه پژوهش نيزشامل چهار عنوان كتاب درسي فارسي، ديني، اجتماعي و تاريخ دوره ابتدايي و راهنمايي تحصيلي چاپ سال تحصيلي 83-82 (در مجموع بيست و چهار جلد كتاب درسي) بوده است كه همه آن‌ها به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسي واقع شده‌اند. ابزار اندازه‌گيري، چك‌ليست تحليل محتواي محقق ساخته بوده و يافته‌هاي پژوهش نيز با بهره‌گيري از شاخص آماري توصيفي مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفته است. عمده‌ترين يافته‌هاي پژوهش بيانگر آن است كه: 1. در مجموع چهار عنوان كتاب مورد بررسي 903 مرتبه به مولفه‌هاي مفهومي مرتبط با دفاع مقدس توجه شده است. روند مذكور در كتاب‌هاي فارسي، ديني، اجتماعي و تاريخ به ترتيب 486، 149، 181 و87 مرتبه بوده است، بنابراين در كتاب‌هاي فارسي بيش‌ترين و در كتاب‌هاي تاريخ كم‌ترين توجه به مفاهيم دفاع مقدس شده است. 2. در بين چهارده محور مفهومي مورد بررسي بيش‌ترين توجه به محور واژه‌ها و اصطلاحات دفاع مقدس وكم‌ترين توجه به محور خسارت‌هاي اجتماعي بوده است و به دو محور مفهومي؛ ابتكار، خلاقيت و خودكفايي هيچ‌گونه توجهي نشده است.3. بيش‌ترين توجه به محور‌ها و مولفه‌هاي مفهومي دفاع مقدس به ترتيب در كتاب‌هاي درسي پايه تحصيلي دوم راهنمايي، پنجم ابتدايي، چهارم ابتدايي، سوم ابتدايي، سوم راهنمايي، اول راهنمايي، اول ابتدايي و دوم ابتدايي بوده است.4. در كتاب‌هاي درسي پايه دوم راهنمايي بيش‌ترين توجه به مفاهيم دفاع مقدس شده است و در كتاب‌هاي درسي پايه دوم ابتدايي هيچ‌گونه توجهي به اين مفاهيم نشده است.

This study is conducted to analyze the occurrence of the Holly Defense Concepts and terms in elementary and middle school textbooks. The analyzed textbooks are reading (Persian), religious teachings, social studies, and history. Five research questions were made and content analysis was used to analyse the answers. The subjects of the study were 24 textbooks published in 2004-2005 academic year. It should be noted that no sampling technique was used. The measurement instrument was a researcher-made content analysis checklist. Findings are the analyzed by descriptive statistics indexes. The most important findings indicate that: In four analyzed textbooks, (reading, religious teachings, social studies and history) the holly defense concepts are repeated 903 times. The frequency for reading, religious teachings, social studies and history textbooks were 486,181,149 and 86 respectively. Thus, the results indicated that reading textbooks have the highest frequency among holly defense concepts, whereas the history textbooks have the lowest. The holly defense words and Pharses among fourteen studied concepts were the most frequent, whereas social damage related were the least frequent ones. Creativity, innovation and self–sufficiency were not being addressed at all. The hierarchy of attention to holly defence concepts in the studied textbooks was as follow: the second grade in middle school, fifth, fourth and third grades in elementary, first and second grades in middle school, and finally first and second grades of elementary. Second grade of middle school and second grade of elementary have the most and the least of the holly defense concept occurrences respectively.