ارتباط بيمار محوري در برنامه درسي پنهان با مهارت‌هاي ارتباطي دانشجويان پزشكي

The Association between Patient-centered Hidden Curriculum and Medical Students’ Communication Skills

مقدمه: امروزه بسياري از پزشكان، سازمان‌هاي پزشكي و سياست‌گذاران بر مراقبت‌هاي پزشكي بيمارمحور تاكيد مي‌كنند. با توجه به اهميت برنامه درسي پنهان در رفتارهاي حرفه‌اي دانشجويان پزشكي، اين پژوهش به منظور بررسي رابطه بيمارمحوري در برنامه درسي پنهان با مهارت‌هاي ارتباطي دانشجويان پزشكي انجام شد. روش‌ها: در اين پژوهش توصيفي-همبستگي 327 كارورز به عنوان نمونه از سه دانشكده پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي(واحدهاي تهران، مشهد و يزد) در بهار 1392 به طور تصادفي انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه بيمارمحوري در برنامه درسي(شامل سه بعد الگوهاي نقش، تجربيات دانشجو و حمايت از ارتباط بيمارمحور) و پرسشنامه مهارت‌هاي ارتباطي دانشجويان بود. تجزيه و تحليل داده‌ها باروشهاي آمار توصيفي و آزمون‌هاي اسپيرمن و من ويتني يو انجام شد. نتايج: در مجموع از بين ابعاد بيمارمحوري در برنامه درسي پنهان، بعد حمايت از ارتباط بيمارمحور با ميانگين 1/63 از 100 بالاترين و بعد تجربيات دانشجويان با ميانگين 9/44 از 100 كم‌ترين نمره را به خود اختصاص داد. مهارت‌هاي ارتباطي دانشجويان با دو بعد الگوهاي نقش و حمايت از ارتباط بيمارمحور، رابطه مثبت و معنادار داشت (به ترتيب 24/0 = r و 37/0= r و 001/0= p). دختران نسبت به پسران به بيمارمحوري در برنامه درسي و مهارت‌هاي ارتباطي خود نمره كم‌تري داده بودند، ولي اين اختلاف فقط در بعد حمايت از ارتباط بيمارمحور معنادار بود (4/58 در برابر 9/66، 005/0=p). نتيجه‌گيري: با توجه به ارتباط مهارت‌هاي ارتباطي دانشجويان با دو بعد از ابعاد بيمارمحوري در برنامه درسي، شناخت هرچه بيش‌تر محيط يادگيري و طراحي مداخلاتي براي ايجاد تغييرات مطلوب، جهت توسعه ارتباط بيمار محور پيشنهاد مي‌گردد.

Introduction: Nowadays, physicians, medical organizations, and policy makers increasingly emphasize patient centered medical care. Regarding the importance of hidden curriculum in development of medical students’ professional behaviors, this study was conducted to investigate correlation between patient-centered hidden curriculum and medical students’ communication skills. Methods: This descriptive correlation study was performed in spring 2013 within 3 Branches of Islamic Azad University (Tehran, Mashhad, and Yazd) on 327 randomly selected interns. Data gathering instruments were 2 questionnaires: One for patient-centered curriculum (including 3 dimensions of role modeling, students’ experiences, and support for students’ patient-centered behaviors) and the other for students’ communication skills. Data analysis was performed using descriptive statistics as well as Spearman and Mann-Whitney U tests. Results: Among dimensions of patient-centered hidden curriculum, the highest and lowest scores belonged to support for students’ patient-centered behaviors dimension (mean: 63.1 out of 100) and students’ experiences (mean: 44.9 out of 100). There was a significant positive correlation between students’ communication skills with two dimensions of “role modeling” and “support for students’ patient-centered behaviors” (r= 0.24, r= 0.37 respectively and P=0.001). Female students reported lower scores for patient-centeredness in curriculum and their communication skills compared to male students. But this was significant only in “support for students’ patient-centered behaviors” dimension (58.4 versus 66.9, p= 0.005). Conclusion: Considering significant correlation between communication skills and 2 dimensions of patient-centered curriculum, deeper understanding of learning environment and designing interventions for favorable changes, is recommended for development of patient-centered communication.