راه‌اندازي شبكه مجازي توسعه آموزش و همكاري‌هاي بين حرفه‌اي

Developing a virtual network for interprofessional education and collaboration

? امروزه تغييرات سريع و وسيع نيازها و انتظارات افراد و جوامع به ويژه در بعد سلامتي چالش‌هاي عديده‌اي پيش روي برنامه‌ريزان و سياست‌گذاران قرار داده و ضرورت بازنگري در ساختارها و خدمات را مطرح نموده است. در پاسخ به اين چالش‌ها، تغييرات وسيعي در راستاي به روز نمودن علم و فن‌آوري به منظور پاسخ‌گو نمودن هر چه بيش‌تر خدمات در دستور كار مديران و سياست‌گذاران قرار گرفته است(1). بهداشت، درمان و آموزش علوم پزشكي از جمله حوزه‌هايي هستند كه دست‌خوش چالش‌هاي مرتبط با توسعه علم و فن‌آوري و آگاهي روز‌افزون جامعه شده و همواره پذيراي تغييرات ساختاري و عملكردي بوده‌اند؛ توجه به شيوه‌هاي نوين آموزش همانند آموزش بين حرفه‌اي و عزم در بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي بالقوه و بالفعل حرفه‌اي، فرهنگي، اجتماعي و سازماني در توسعه آن از آن جمله‌اند(1و2). آموزش بين حرفه‌اي به عنوان فرآيند يادگيري تعريف مي‌شود كه طي آن فراگيران دو يا چند حرفه علاوه بر فراگيري يك محتواي مشترك، از يكديگر و درباره يكديگر نيز اطلاعاتي را كسب مي‌نمايند تا به ارتقاي همكاري و كيفيت ارايه مراقبت بيانجامد(3). علي‌رغم اين كه بررسي تاريخچه و مطالعات انجام شده، نشان‌دهنده وجود زمينه‌هاي مساعد و توجه به مقوله آموزش بين حرفه‌اي در ايران است؛ با اين وجود ضرورت توسعه آن در بهداشت، درمان و آموزش علوم پزشكي مورد تاكيد قرار گرفته است(4تا6). تاكنون مطالعاتي نيز در زمينه بررسي ظرفيت‌هاي توسعه آموزش بين حرفه‌اي و نيز آمادگي دانشجويان علوم پزشكي براي وارد شدن به عرصه‌هاي آموزش بين حرفه‌اي در ايران انجام شده است. ايرج‌پور و همكاران مطالعه با هدف وضعيت آموزش علوم پزشكي كشور از حيث آموزش بين حرفه‌اي و يادگيري اشتراكي و شناسايي برخي ظرفيت‌هاي موجود و امكان توسعه آنها انجام دادند. نتايج مطالعه آنها ضمن شناسايي برخي از ظرفيت‌ها و چالش‌هاي موجود، وجود زمينه‌هاي مساعد و آمادگي براي توسعه برنامه‌هاي آموزش بين حرفه‌اي در آموزش علوم پزشكي كشور را مورد تاكيد قرار داد(6). همچنين نتايج مطالعه ديگر ايرج‌پور و علوي(7) وجود آمادگي فراگيران تحصيلات تكميلي و فراگيران سايرمقاطع تحصيلي علوم پزشكي براي يادگيري بين حرفه‌اي را مورد تاكيد قرار داد. استفاده از فضاهاي مجازي يكي از راهبردهايي است كه برنامه‌ريزان و سياست‌گذاران در سرتاسر دنيا از طريق آن تلاش نموده‌اند تا ضمن ايجاد يك ارتباط منسجم بين پژوهشگران، علاقمندان و حاميان آموزش و همكاري‌هاي بين حرفه‌اي، در راستاي توسعه اين فرآيند مهم گام بردارند. از جمله مهم‌ترين شبكه‌هاي مجازي فعال در عرصه آموزش بين حرفه‌اي، مي‌توان CAIPE(8) و NIPNET(9) و EIPEN(10) را نام برد. از اين‌رو با توجه به اهميت آموزش بين حرفه‌اي در توسعه آموزش علوم پزشكي پاسخ‌گو و ظرفيت‌هايي كه در اين رابطه وجود دارند، شبكه مجازي توسعه آموزش و همكاري‌هاي بين حرفه‌اي به آدرس ايتنرنتي www.ipe-c.ir راه‌اندازي شده است؛ كه به عنوان يك شبكه علمي غيرانتفاعي در پي فراهم نمودن فرصت براي كليه اساتيد، دانشجويان، كاركنان نظام سلامت و همچنين بيماران و خانواده‌هاي دريافت كننده خدمات از نظام سلامت است تا از قابليت‌هاي رسمي و غيررسمي در به اشتراك گذاشتن دانش و تجربيات يكديگر به بهبود آموزش و خدمات اين حوزه كمك نمايد. اين شبكه ضمن فراهم نمودن امكان عضويت با ساده‌ترين شيوه، امكان در اختيار قرار دادن دانش و تجربيات در اين زمينه را براي علاقمندان فراهم نموده است و متقابلاً كليه علاقمندان و به ويژه اعضا مي‌توانند از فضاي اين شبكه براي انتشار دست‌آوردهاي ارزشمند خود استفاده نمايند. اين شبكه از بخش‌هاي متعدددي از جمله مباني نظري، آموزش بين حرفه‌اي (ابداعات داخلي و خارجي)، همكاري هاي بين حرفه اي (ابداعات داخلي و خارجي)، اخبار شبكه مجازي، كتابخانه مجازي و تالار هاي گفتگو (براي طرح سوالات و نظرات) تشكيل شده است كه ضمن فراهم نمودن اطلاعات مفيد در مورد شبكه و تسهيل استفاده كاربران محترم، مهم‌ترين مستندات و شواهد موجود در حوزه آموزش و همكاري‌هاي بين حرفه‌اي در خدمات سلامتي در سرتاسر دنيا را معرفي نموده و امكان دسترسي به برخي از آنها را نيز براي خوانندگان گرامي فراهم نموده است. اين شبكه مي‌تواند مورد استفاده دانشجويان كليه رشته‌هاي علوم پزشكي و نيز كاركنان حرفه‌اي نظام سلامت قرار گيرد. مديريت سايت تلاش نموده است تا بر پايه رسالت شبكه، از طريق اين نامه علمي، ضمن معرفي شبكه، علاقمندان را به عضويت، استفاده و نيز به اشتراك گذاشتن دانش، تجارب، اطلاعات و نظرات ارزشمند خود دعوت نمايد.