بررسي روند مداخله در مناطق اسكان غيررسمي با تاكيد بر سياست تخريب و پاك‌سازي(نمونه موردي: اسلام‌آباد كرج، 1391-1374)

The assessment of intervention trend in Informal settlement areas with emphasis on demolition and clearance policy (A case Study, Islamabad of Karaj city 1995-2012)

ناهنجاري و ناپايداري اسكان و سكونت اگرچه ريشه‌اي ديرپا در سرزمين ما دارد اما تظاهر آن در اشكال حاشيه‌نشيني، اسكان غيررسمي، كانون‌هاي خودرو و اسكان غيرقانوني و نامتعارف به عنوان محصول شرايط جديد شهرنشيني در كشور است به طوري كه بيش از 50 درصد ساكنان شهرهاي كم درآمد و 20 درصد ساكنان كشورهاي با درآمد متوسط را نيز به خود اختصاص داده‌اند. اين پديده به شيوه فعلي و مرسوم در ايران از دهه 1320 آغاز و تا اواخر دهه 1350 به شدت نسبتاً زيادي روند گسترش خود را طي نموده است. هدف اين پژوهش بررسي فرآيند شكل‌گيري اسكان غيررسمي در منطقه اسلام‌آباد و در نهايت بررسي نتايج طرح تخريب و پاك‌سازي منطقه بعد از گذشت دو دهه از ابتداي اجراي طرح است. نوع پژوهش كاربردي و روش آن تحليلي – توصيفي و گردآوري اطلاعات به صورت كتابخانه‌اي، اسنادي و ميداني بوده و جهت نمايش روند انجام طرح از تصاوير ماهواره‌اي دوره‌اي استفاده شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه اسكان غيررسمي در منطقه اسلام‌آباد از سال 1311 با ثبت تپه مرادآب به عنوان مرتع مشاع قريه بيلقان و با هجوم مهاجران با ريشه روستايي به آن شكل‌گرفته و از سال 1347 با اعلام تپه به عنوان اراضي ملي از سوي وزارت منابع طبيعي منطقه مستعد شكل‌گيري سكونتگاهي غيررسمي شده است. طرح تخريب و پاك‌سازي منطقه نيز از سال 1374 براي محدوده 72 هكتاري منطقه آغاز شده است و تا پايان سال 1391 تعداد 3978 واحد تخريب شده است كه 715 واحد آن در دهه اول و تعداد 3182 واحد آن در دهه دوم تخريب و پاك‌سازي شده‌اند. با گذشت 17 سال از شروع طرح تعداد 14512 نفر تا سال 1380 و تعداد 15056 نفر در دهه دوم كه جمعاً 29568 نفر از منطقه اسلام‌آباد منتقل‌شده‌اند

Deformity and instability in settlement and habitation although rooted in our country but its appearance in informal settlements forms and illegal settlements is product of new urbanization condition in our country so that included more than 50 percent low-income urban residents and 20 percent of middle-income countries. This phenomenon is common to current practices in the decade beginning in 1941 until late 1971; during its growth has relatively high intensity. The purpose of this study was to investigate the formation of informal settlements in Islamabad and also assessment of demolition and clearance policy results after the first two decades of this plan. Research type is applied research and methods are analytical and descriptive, data collection performed by library, documentary and field also for shows of implementation plan, satellite imagery was used in this research. The results indicate that informal settlements in case study area embodied since 1932 with sign Moradab hill as pasture in Bylqan condominium village with rural influx of immigrants, since 1968 with announcing this hill as national land by Department of Natural Resources this area is prone to formation of informal settlement. the demolition and clearance plan in this area has been started from 1995 for 72 hectares and till end of 2012 more than 3978 housing unit cleared that 715 units is related to first decade and 3182 units in second decade. Over 17 years from the start of project 14,512 people till 2001 and 15,056 in the second decade and totally 29,568 people have been moved from Islamabad area.