اثربخشي آموزش راهبردهاي يادگيري بر پيشرفت تحصيلي: پژوهش فراتحليلي با تاكيد بر نقش تعديل‌كننده جنسيت

The Effect of Teaching Learning Strategies on Educational Improvement: A Meta-Analytic Study with an Emphasis on the Moderating Role of Gender

در طول دو دهه اخير محققان زيادي به بررسي اثربخشي آموزش راهبردهاي يادگيري بر پيشرفت تحصيلي فراگيران در قالب تحقيقات آزمايشي يا نيمه آزمايشي پرداخته‌اند كه نتايج متفاوتي به دست آمده است، بنابراين لزوم استفاده از پژوهش فراتحليل جهت ارايه نتيجه كلي احساس مي‌شود. هدف: اين پژوهش با بهره گيري از روش فراتحليل به تركيب نتايج كمي حاصل از پژوهش‌هاي مختلف در مورد روابط علي راهبردهاي يادگيري با پيشرفت تحصيلي پرداخته است. روش: جهت نيل به اين هدف در پژوهش حاضر از يافته‌هاي كمّي 28 پژوهش استفاده شد كه از اين مطالعات 53 اندازه اثر محاسبه گرديد. مطالعاتي كه در اين پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند از دانشگاه‌ها و مراكز مختلف پژوهشي شامل دانشگاه هاي شهيد رجايي، شهيد بهشتي، تربيت معلم تهران، تهران، الزهرا(س)، علامه طباطبايي، تربيت مدرس، شهيد چمران اهواز، شيراز، اصفهان، تبريز و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، مركز اسناد و اطلاعات مدارك علمي ايران و بانك‌هاي اطلاعاتي SID, noormags, magiran جمع آوري شدند و بعد از بررسي ملاك‌هاي ورود و خروج، شاخص‏هاي آماري پژوهش‌هاي منتخب با نرم افزار CMAويرايش 2 تحليل شدند. نتايج تركيبي نشان دادند آموزش راهبردهاي يادگيري در هر دو گروه فراگيران دختر و پسر تاثير معناداري و بزرگي بر پيشرفت تحصيلي آن‌ها داشته است. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت كه جنسيت نقش تعديل كننده بر روابط بين آموزش راهبردهاي يادگيري بر پيشرفت تحصيلي ندارد. با توجه به نتايج فراتحليل در مورد اندازه اثر بزرگ آموزش راهبردهاي يادگيري بر پيشرفت تحصيلي و نيز مباني نظري موجود همچون نظريه فرآشناخت و پردازش اطلاعات مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه آموزش اين راهبردها مي‌تواند به بهبود شاخص‏هاي پيشرفت تحصيلي فراگيران كمك كند.

Background: Over the past two decades, many researchers have examined the effect of teaching learning strategies on educational improvement of students through experimental and quasi-experimental studies, which yielded different results. Thus, it is essential to use meta-analysis study to resolve discrepancies and present a general result. Objectives: The present study aims to combine quantitative results from different studies concerning causal relationship between learning strategies and educational improvement. Methods: To do so, the quantitative findings of 28 researches were used and their effect size was calculated as 53. The studies used in this research were conducted in and collected from different universities and research centers including Shahid Rajaee University, Shahid Beheshti University, Tarbiat Moallem University of Tehran, University of Tehran, Alzahra University, Allameh Tabataba’i University, Tarbiat Modares University, Shahid Chamran University of Ahvaz, University of Shiraz, University of Isfahan, University of Tabriz, Institute of Educational Studies, Iranian Research Institute for Scientific Information and Documentation, and databases of Magiran, Noormags, and SID. After analyzing entry and exit criteria, Statistical indicators of the selected researches were analyzed using CMA version 2. Results: The combined results showed that teaching learning strategies had a significant effect on the educational improvement of both male and female learners. Therefore, it can be concluded that gender does not have a moderating role on the relationship between teaching learning strategies and educational improvement. Conclusion: Given the results of the meta-analysis on the large effect size of teaching learning strategies on education improvement, as well as the existing theories such as the theory of metacognition and information processing, it can be concluded that teaching learning strategies can be effective on the indicators of educational improvement of learners.