نقدي روش‌شناسانه به شيوه فراتحليل بر اثربخشي روش‏هاي درماني به كار رفته در زمينه كاهش اضطراب امتحان در ايران

A methodological criticism on the efficiency of the therapeutically methods applied to reduce the test anxiety in Iran: A Meta-Analysis

زمينه: اضطراب امتحان به عنوان عامل مهمي است كه مي‌تواند عملكرد در آزمون را مختل و منجر به افت تحصيلي شود. هدف: مطالعه حاضر فراتحليلي بر مطالعات انجام شده در زمينه روش‏هاي درماني به كار رفته در كاهش اضطراب امتحان بود. روش: بدين منظور از فراتحليل به عنوان يك تكنيك آماري جهت جمع‏آوري، تركيب و خلاصه نمودن پژوهش‌هاي انجام شده در زمينه مورد نظر استفاده گرديد كه 45 مطالعه مناسب جمع‏آوري شد. پس از ورود اطلاعات به نرم افزارCMA2 و تحليل حساسيت يك مطالعه كه نسبت به ساير مطالعات پرت بود از جمع مطالعات حذف و در نهايت 44 مطالعه تحليل شد. يافته‌ها: اندازه اثر در مدل تصادفي براي كل روش‏هاي درماني 0.68 براي روش‏هاي رفتاري 0.84، روش‏هاي شناختي 0.75، روش‏هاي شناختي-رفتاري 0.43، آموزش مهارت‌ها 0.49 و تركيب شناختي-رفتاري و آموزش مهارت 0.58 به دست آمد كه با توجه به معيار كوهن تنها اندازه اثر روش رفتاري زياد گزارش مي‌شود، اندازه اثر دو روش شناختي و تركيب شناختي- رفتاري با آموزش مهارت بالاتر از متوسط است و دو روش شناختي- رفتاري و آموزش مهارت اندازه اثر پايين‌تر از متوسط را كسب كرده‌اند. با توجه به معني‏داري آماره Q متغيرهاي جنس، جامعه آماري، ابزار پژوهش، روش نمونه‏گيري، روش تحقيق، تعداد جلسات درمان و مقطع تحصيلي افراد نمونه به عنوان متغيرهاي تعديل گر وارد تحليل شدند. در مدل اثرات تصادفي نقش ميانجي‏گري متغيرهاي جنس، جامعه آماري، ابزار پژوهش، روش نمونه‏گيري و تعداد جلسات درمان در سطح 0.01 معني‏دار شد. بحث و نتيجه‏گيري: نتايج حاصل از مطالعه نشان مي‌دهد كه از بين روش‏هاي درماني مورد استفاده در كاهش اضطراب امتحان موفقيت روش رفتاري و سپس شناختي بيش از روش‏هاي ديگر بوده است و درمانگران بايد به اين روش‏ها توجه بيشتري داشته باشند. همچنين پژوهشگران در پژوهش‌هاي آينده خود متوجه نقش تعديل كننده هاي ذكر شده در بالا باشند.

Background: Test anxiety is frequently viewed as a major factor that can impair testperformance and lead to underachievement. Objective: the current study was a meta-analysis of the performed studies in the area of therapeutically methods applied to reduce test anxiety. Method: to do so, the meta-analysis was used as a statistical technique to collect, to combine, and to summarize the performed studies in the regarded area which finally led to the collection of 45 convenient studies. After entering the data to the software and the sensitivity analysis on one of the studies which digressed away from the other studies, the aforementioned study was removed from the studies collection and in the end 44 studies were analyzed. Findings: the effect size in the random model for all of the therapeutically methods was 0.68, for behavioral methods it was 0.84, for cognitive methods it was 0.75, for behavioral-cognitive methods it was 0.43, for skills training it was 0.49 and for the combination of behavioral-cognitive and skills training 0.58 was obtained which based on the Cohen scale only the effect size of the behavioral method has been reported very high, the effect size of the two methods of cognitive and the combination of behavioral-cognitive with skills training is higher than medium and the two methods of behavioral-cognitive and skill training obtained lower than medium. Based on the Q-statisticsignificance, gender variables, study population, study tools, sampling method, research method, number of treatment sessions and the sample subjects schooling grade were entered the analysis as the modulating factors. In the random effects model, the role of gender variables, study population, study tool, sampling method and the number of treatment sessions were in the 0.01 significance level. Conclusions: the study results show that from among the applied therapeutically methods in reducing the test anxiety there has been greater success for behavioral method followed by cognitive method and the therapist should pay more attention to these methods.