روند قدرتگيري آلمذكور در بوشهر (از سقوط صفويه تا برآمدن قاجار1210 - 1135ق)

(The Empowering of Al-e-Madkoor in Bushehr(From the Fall of Safavid to the Rise of Qajar 1135 – 1210 AH

از تحولات مهم اواخر دوره صفويه در جنوب ايران، بهويژه بعد از سقوط اين سلسله، مهاجرت و قدرت گيري قبايل متعدد عرب در اين منطقه بود. اين گروههاي قبيلهايِ ساكن سواحل جنوبي خليجفارس، به دلايل مختلف تمايل داشتند در سواحل شمالي مستقر شوند. در شرايطي كه در جنوب كشور، به خصوص در نواحي بندري و ساحلي خليج فارس، خلا قدرت وجود داشت و بر اثر آن ثبات سياسي در اين حوزه حاكم نبود، زمينه براي مهاجرت و رشد اين گروه ها فراهم گرديد. اين قبايل كه از مدتها پيش در انديشه حضور و نفوذ در سواحل شمالي خليج فارس بودند، از وضعيت به وجود آمده استفاده كردند. يكي از اين قبايل، آلمذكور بود كه از موقعيت حوزه خليج فارس و مناطق داخلي ايران استفاده كرده و به بندر بوشهر مهاجرت كردند و در آنجا حكومتي محلي تشكيل دادند. در اين مقاله فرايند مهاجرت و قدرتگيري آل مذكور در بوشهر در دو محور ارزيابي شده است: شرايط و بسترهاي عمومي در جنوب كشور كه منجر به مهاجرت آنان شد. اين مرحله از اواخر دوره صفويه آغاز و تا دوره زنديه ادامه يافت. در اين دوران اوضاع سياسي در مناطق داخلي ايران و سواحل به گونهاي رقم خورد تا مهاجرت و استقرار قبايل مختلف، از جمله آلمذكور را تسهيل نمايد. در محور دوم زمينههاي خاص جغرافيايي، معيشتي و سياسي، كه در بوشهر وجود داشت و با شرايط آلمذكور همخواني داشته و زمينه قدرتگيري نهايي اين خاندان را فراهم آورد، مورد بررسي و تحليل قرار مي-گيرد. بنابراين، خاندان آلمذكور با استفاده از موقعيت پديد آمده در كرانههاي جنوبي كشور و با بهرهگيري به موقع از قابليتهاي خود و ظرفيتهاي بندربوشهر، اسباب نفوذ و قدرتيابي خود را فراهم آوردند.

Among the importantdevelopmentsin southernIran in late Safavid period-especiallyafter the fall ofthedynasty- wereimmigrationand empoweringofthe different Arabstribes in thisregion. Thetribal groups whoinhabitedthe southern coast ofthe Persian Gulf because of variousreasonstendedtobelocatedin theNorth Coast. In the situation that in the south of Iran especially in the portal and coastal regions of the Persian Gulf, government had no power to control them and because of that there was not a political stability in the region, and the ground was suitable for immigration and growth of such groups. Thesetribeshave longbeenthoughtof the presence and influence in thenorthern coast ofPersian Gulf, took advantage of the present situations. One of these tribes was Al-e-Madkour that took advantage of the situations happened in the Persian Gulf region and the interior regions of Iran and they immigrated to the port of Bushehr and established a local government in there. In this article the process of the immigration and empowering of Al-e-Madkour in Bushehr are evaluated based on two issues: termsandpubliccontextsin the Souththat led to their"migration". Thisphasestarted inthe lateSafavidand continued till the Zandperiod. During this period,the domesticpolitical situationinIranandcoastalareas wassooverstretchedto facilitate the migrationofvarioustribessuch as Al-e-Madkour. In thesecond axisspecificareas- geographic, economic, and political –thatthere was inBushehr are analyzed, those areas were compatible with the conditions of Al-e-Madkour and paved the way for empowering of this family. Then Al-e-Madkour family according to the conditions in the south of Iran, usingtheir owncapabilitiesandcapacitiesof the port ofBushehr, they provided the means of influencetheirempowering.