اصول طراحي مراكز آموزشي بر مبناي فلسفه تعليم و تربيت

Principles of Designing Educational Environments based on the Philosophy of Education

نوع كالبد فضاهاي آموزشي، رابطه مستقيمي با اهداف تعليم و تربيت دارد. بي‌توجهي به اهداف تعليم و تربيت و تعيين كالبدِ وابسته به آنها، منجر?به تقليد ناآگاهانه از كالبد فضاهاي آموزشي مي‌گردد. اين امر ناهمگونيِ بين اهداف تعليم و تربيت و كالبد فضاهاي آموزشي و اثرات نامطلوب بر آموزش و فرهنگ را در?پي خواهد داشت. بر?اين?اساس مساله اصلي در نوشتار حاضر، رابطه بخشيدن بين انديشه و كالبد يا تعاريف تعليم و تربيت و ظهور فضايي‌شان است. بدين‌ترتيب هدف نيز، شناخت اين تعاريف و تعيين اصول طراحي فضاهاي آموزشي بر مبناي آنها است. در?اين راستا با بهره‌گيري از منابع مكتوب، ديدگاه‌هاي فلسفي، اجتماعي و روان‌شناختي انديشمندان درباره تعليم و تربيت بازخواني شده‌اند. ضمن‌اينكه، تعليم و تربيت از ديدگاه انديشمندان مسلمان و غيرمسلمان با توجه به جهان‌بيني، انسان‌شناسي و معرفت‌شناسي، آرا و اصولِ تعليم و تربيت از ديدگاه هر انديشمند، بررسي گرديده‌است. با بهره‌گيري از اين مفروضات و روشي استدلالي، اصول طراحي فضاهاي آموزشي استخراج‌شد. بنابر تاثير ابزار شناخت در تعيين نوع كالبد، براي تكميل اصول ابزار?شناختي كه هر انديشمند براي رسيدن به اهداف تعليم و تربيت آن را لازم‌دانسته، ابزار شناخت مطرح‌شده و درنهايت، اصول چندگانه‌اي براي طراحي فضاهاي آموزشي ارايه گرديده?است. از ديگر?سو، آشنايي با الگوهاي طراحي مطرح در جهان مبني‌بر بهره‌گيري از تجربيات آنها در زمينه تكميل اصول به‌دست‌آمده، ضروري به‌نظر مي‌رسيد. بنابر?اين، با نگاهي به الگوهايي همچون شش اصل طراحي برتر محيط‌هاي يادگيري، سي و سه اصل طراحي آموزشي براي مدارس اجتماعي و مراكز آموزشي و زبان طراحي مدرسه، اصول بيست و چهارگانه طراحي فضاهاي آموزشي كشور به‌عنوان نتيجه و يافته‌هاي پژوهش حاضر، پيشنهاد شدند.

The type of physical environment of educational spaces has a direct relationship with the goals of education. Lack of attention to the goals of education and determination of its physical environment lead to the imitation of the present educational spaces. This matter will result in incongruity between goals of education and design of educational spaces and it has adverse effects on education and culture. Therefore, the main issue of this paper is to connect thought and physical environment or definitions of education and their spatial appearance. Hence, the goal is to know these definitions and determine principles of designing educational spaces on the basis of these definitions. In order to achieve this, philosophical, psychological and social views of thinkers on education was reviewed and education was investigated from the point of views of Muslim and non-Muslim thinkers and the ideological, anthropological, epistemological and educational goals, ideas and principles of each thinker were introduced. By using these assumptions and argumentative approach, the principles of designing educational environments were obtained. To complete these principles and regarding the effects of cognitive tools on determining the type of physical environment, the cognitive tools that each thinker has required to achieve the goals of education were introduced. Then, various principles for designing educational spaces were provided. On the other hand, familiarity with present design patterns in the world seems necessary in order to utilize such experiences. Thus, with regard to some patterns like «Six principles for designing better educational environment», «thirty three principles of educational design for schools and community schools», «design patterns for 21st century schools», the twenty four principles of designing educational spaces for our country were proposed as the result.