بررسي ارتباط بين تصور بدني، خودكارآمدي و فعاليت فيزيكي در زنان شاغل در دانشگاه علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان

The Relationship between Body Image, Self-Efficacy and Physical Activity in Female Employees of Isfahan University of Medical Sciences and University of Isfahan, Iran

مقدمه: زندگي كم تحرك به عنوان مشكل جدي جامعه امروز ايران شناخته شده است. ارتقاي سبك زندگي با افزايش ميزان فعاليت فيزيكي در جهت سلامت زنان و پيشگيري از بيماري‌هاي قلبي- عروقي امري ضروري به شمار مي‌رود. هدف از اين مطالعه، بررسي ارتباط تصور بدني، خودكارآمدي و فعاليت فيزيكي در زنان شاغل بود. روش‌ها: مطالعه حاضر، مطالعه‌اي مقطعي از نوع توصيفي- تحليلي بود كه روي 408 نفر از كارمندان زن دانشگاه‌هاي علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان انجام گرفت. روش نمونه‌گيري به صورت سهمي متناسب با جمعيت بود. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسش‌نامه‌اي طراحي شده بر اساس پرسش‌نامه‌هاي استاندارد و خودساخته و شامل 4 بخش بود كه متغير‌هاي زمينه‌اي، رضايت بدني، خودكارآمدي و فعاليت فيزيكي را در بر مي‌گرفت. پس از جمع‌آوري اطلاعات، داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 18 به كمك آزمون‌هاي توصيفي و استنباطي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. سطح معني‌داري 05/0 در نظر گرفته شد. يافته‌ها: به طور ميانگين 6 /71 درصد زنان شركت كننده در اين پژوهش زندگي كم تحرك داشتند و فقط 4/28 درصد، سبك زندگي فعال داشتند. ميانگين نمره رضايت بدني در زنان مورد مطالعه 27/16 ± 26/63 (از 100) بود. ارتباط معني‌داري بين نمره فعاليت فيزيكي زنان و BMI (Body mass index) ديده نشد؛ در حالي كه ارتباط معني‌داري بين فعاليت فيزيكي با رضايت بدني و خودكارآمدي (01/0 > P) وجود داشت. بيشترين ارتباط بين رضايت بدني با شركت در كلاس‌هاي ايروبيك (001/0 > P) مشاهده شد. نتيجه‌گيري: به نظر مي‌رسد زنان شاغل تحصيل كرده جامعه با وجود آگاهي از فوايد فعاليت فيزيكي، سبك زندگي نامناسب دارند. شايد بتوان با مطالعات بيشتر در خصوص علل اين مساله و رفع موانع فعاليت فيزيكي، مثل ايجاد شرايط و تسهيلات بيشتر براي انجام فعاليت فيزيكي و بهبود فاكتورهاي روانشناختي در محيط كار، به بهبود انجام فعاليت فيزيكي و ارتقاي سلامت زنان كه نقش به سزايي در سلامت خانواده و جامعه دارند، اهتمام ورزيد.

Background: Today sedentary life style in Iranian society is known as a serious problem. Increasing physical activity in women’s health promotion and prevention of cardiovascular disease are essential. The purpose of this study was to explore the relationship between psychological factors (body satisfaction and self-efficacy) and physical activity in female employees. Methods: An analytical cross-sectional study was conducted among 408 female employees of University of Isfahan and Isfahan University of Medical Sciences (Iran) who were selected by stratified random sampling method in 2012. Data collection tool was a multidimensional questionnaire which comprised of 4 sections as following: Demographics, body satisfaction tool, self-efficacy and physical activity. Findings: 71.6% of women participated in this study had a sedentary life, and only 28.4% had an active lifestyle. The mean body satisfaction score in the studied women was 63.2 ± 16.2 (from 100). Maximum score of body satisfaction belonged to height. On average, there was no significant relationship between physical activity and BMI (body mass index), but the relationship between physical activity and body satisfaction and self-efficacy was significant (P = 0.01). The highest correlation was observed between body satisfaction and participation in aerobic classes (P < 0.001). A significant relationship was found between marital status and physical activity. Conclusion: It seems that despite the awareness of our society about physical activity, women have a sedentary lifestyle. Focus on psychological factors and providing more facilities for physical activity can improve health promoting behaviors of female employees in family and community