سازگاري شناختي بيماران ديابتي نوع 2 مراجعه كننده به بيمارستان‌هاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي تهران در تبعيت از درمان

Cognitive Adaptation among Type II Diabetic Patients Referring to Tehran University of Medical Sciences Hospitals in Adherence to Treatment

مقدمه: ديابت نوع 2 به عنوان شايع‌ترين بيماري متابوليك با عوارض فراوان است و تبعيت از درمان در بهبود پيامدهاي سلامتي اين بيماران نقش به سزايي دارد. اين پژوهش، با هدف بررسي سازگاري شناختي در تبعيت از درمان در بيماران ديابتي نوع 2 و تعيين عوامل موثر بر اين سازگاري طراحي و انجام شد. روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي- تحليلي بود كه در سال 1391 انجام شد. جامعه پژوهشي در اين مطالعه، بيماران ديابتي نوع 2 مراجعه كننده به بيمارستان‌هاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي تهران‌، حجم نمونه 480 نفر و نمونه‌گيري به روش تصادفي ساده با نمونه‌هاي در دسترس انجام شد. سازگاري شناختي در تبعيت از درمان بيماران ديابتي نوع 2 با استفاده از پرسش‌نامه دو قسمتي شامل اطلاعات دموگرافيك و مرتبط با بيماري و سازگاري شناختي بر اساس مقياس پنج درجه‌اي ليكرت اندازه‌گيري شد. داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 5/11 با استفاده از آزمون‌هاي 2? و مدل رگرسيون لجستيك مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. سطح معني‌داري در اين مطالعه 05/0 بود. يافته‌ها: جنسيت (001/0 = P)، وضعيت تاهل (001/0 > P)، سال‌هاي ابتلا به بيماري ديابت (001/0 > P)، وضعيت شغلي (001/0 > P)، سطح تحصيلات (001/0 > P)، سابقه خانوادگي مثبت ديابت (001/0 = P)، گروه‌هاي سني (001/0 > P)، وضعيت درآمد (001/0 > P)، بيماري‌هاي زمينه‌اي همراه (02/0 = P) و HbA1C (001/0 > P) با سازگاري شناختي در تبعيت از درمان ديابت ارتباط آماري معني‌داري داشتند. در مدل رگرسيون لجستيك هم عوامل سن، وضعيت تاهل، درآمد، سابقه ابتلا به ديابت، وجود بيماري‌هاي زمينه‌اي همراه و سال‌هاي سپري شده با ديابت و HbA1C شانس سازگاري بالا و معني‌داري داشت. نتيجه‌گيري: با عنايت به تاثير عوامل دموگرافيك و باليني در ميزان سازگاري شناختي در تبعيت از ديابت، ضرورت انجام مداخلات ارتقاي سلامت مبتني بر تيوري‌هاي سازگاري اجتناب‌ناپذير بود.

Background: Type II diabetes is the most prevalent disease with numerous complications. Adherence to treatment is an effective role on promoting health outcomes. This study aimed to assess the cognitive adaptation in treatment adherence and its relative factors in coping with disease among type II diabetic patients. Methods: This was a cross-sectional study which was conducted in 2012. Study population composed of 480 type II diabetic patients which were selected through convenience sampling method. In this study, the questionnaire included some socio-demographic and economic data and cognitive adaptation scale was also employed. All the items were scored on a scale of 1 to 5. SPSS software was employed and chi-square test and logistic model were used. Findings: Findings revealed that sex (P = 0.001), marital status (P < 0.001), disease duration (P < 0.001), occupation (P < 0.001), diabetes history (P = 0.001), age group (P < 0.001), annual income (P < 0.001), comorbidity (P = 0.002) and hemoglobin A1c (P < 0.001) had a statistically significant relationship with cognitive adaptation score. Logistic regression model showed that age, marital status, annual income, diabetes history, comorbidity, disease duration and hemoglobin A1c had a significant relationship with adaptation in type II diabetes disease. Conclusion: According to the effects of socio-demographic and clinical factors in cognitive adaptation in treatment adherence in type II diabetes, educational intervention is necessary using health education and promotion focusing on cognitive adaptation theory.