تنوع گونه‌اي پشه‌هاي كوليسيده وبررسي زيستگاه‌هاي لاروي در استان كهگيلويه و بوير احمد سال1391

Mosquito Species diversity (Diptera: Culicidae) and larval habitat characteristics in

چكيده: زمينه و هدف: در حال حاضر بيماري مالاريا از مهم‌‌ترين مسايل بهداشتي در بسياري از كشورها به شمار مي‎رود. هدف اين مطالعه شناسايي لانه‌هاي لاروي آنوفل‌ها و گونه‌هاي جديد كوليسيده‌ها براي تعيين پراكندگي آنها در سطح استان كهگيلويه و بويراحمد بود. روش بررسي: اين مطالعه توصيفي ـ مقطعي در زيستگاه لاروي از 3 شهرستان (شامل ياسوج، دهدشت، گچساران) استان كهگيلويه و بويراحمد در طي سال 1391 انجام گرفت. نمونه‌برداري‌ها به روش ملاقه زني و با ملاقه مخصوص حشره‌شناسي استاندارد انجام گرديد. لاروهاي صيد شده در محلول لاكتوفنول كنسرو شده با مشخصات و كدهاي مربوطه به محل آزمايشگاه حشره شناسي پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران منتقل شدند. سپس با استفاده از محلول لكيدوفور از آنها لام ميكروسكوپي تهيه شده و با كليد تشخيص معتبر تعيين هويت شدند. داده ها با آزمون آماري مجذور كاي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: در مجموع تعداد 1127 نمونه لارو پشه در بخش‌هاي مختلف استان كهگيلويه و بويراحمد به دست آمد كه در2 جنس و 12 گونه شناسايي شدند. اين گونه‌ها شامل؛ آنوفل‌هاي فلووياتيليس، سوپرپيكتوس، توروخداي، استفنسي، سوب پيكتوس، ساكاروي، دتالي و كولكس‌هاي سيتينس، تيلري، پيپينس، پوزيلوس و پرگزيكوس بودند. در ميان لارو پشه‌هاي كوليسيده صيد شده كولكس پيپينس بيشترين و آنوفل ساكاروي و كولكس‌هاي سيتينس و پرگزيكوس كمترين گونه‌هاي صيد شده را تشكيل دادند. نتيجه‌گيري: در اين مطالعه كولكس پيپينس گونه پشه غالب منطقه گزارش شد. مطالعات مولكولي و مورفولوژيك بيشتري در زمينه گونه هاي ناقل مالاريا مانند آنوفل‌ سوپرپيكتوس و آنوفل‌ استفنسي در اين منطقه ضروري است .

Background & aim: Malaria is considered to be a major health problem in many countries. The aim of this study was to identify new species of Culicidae larval habitat of Anopheles and to determine their distribution in the Kohgiloye and Boyer province, Iran. Methods: In the present cross-sectional study, the larval habitats of three cities (including Yasuj, Dehdasht and Gachsaran) of Kohgiloye and Boyer Ahmad province was conducted during 2012. Samples were collected with a scoop by ladle handling for Entomology. The collected Larvae were canned in Lactophenol solution with features and code related transferred to entomology laboratory of Tehran University of Medical Sciences. The microscopic slides were prepared using a Lekidofore solution and were identified with key valid diagnosis. The data were analyzed by SPSS software version 11.5. Results: A total of 1043 samples of mosquito larvae were identified in different parts of Kohgiloyeh and Boyerahmad in 2 genera and 12 species. These identified species were: Anopheles ( Cellia)superpictus Grassi, An.(Cel.)fluviatilis James, An.(Cel.)dthali Patton, An.(Cel.)turkhudi Liston, An.(Cel.)stephensi Liston, An.(Cel.) subpictus Grassi, An.(Anopheles)sacharovi Favre, Cx.(Cux.)theileri Theobad, Cx.(Cux.)sitiens Wiedemann, Cx.( Cux.)pipens Linnaeus, Cx.(Cux.)pusillus Macquart, Cx.(Cux.)perxiguus Theobald. Culex pipens larvae was predominant and Cx.(Cux.)sitiens, Cx.(Cux.)perxiguus, An.sacharovi were found as the lowest larvae . Culicidae Culex mosquito larvae was the highest and the lowest species were Cx.(Cux.)sitiens, Cx.(Cux.)perxiguus, An.sacharovi. Conclusion:Culex pipens was the dominant species. Exclusive molecular and morphological studies will be essential to identify the malaria vectors, An.stephensi complex and An.superpictus complex in this area Key words: entomology, Mosquitoes, Malaria, Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad