ارزيابي منابع آلودگي آب هاي زيرزميني در محيط شهري ( مطالعه موردي : منطقه 14 شهرداري تهران)

Assessment of groundwater pollution sources in the urban environment ( case study: Tehran Municipality of District 14

چكيده مسيله ي مهم در مورد منابع آب زيرزميني، درك ويژگي هاي حوزه آبريز محلي يا سفره آب، شناخت مواردي كه منجر به آلودگي مي شوند و مديريت آن هاست . طي آبان ماه سال 1390 نمونه برداري از تعداد 16 چاه با هدف ارزيابي و شناخت وضعيت كيفي و عوامل تهديد منابع آب زيرزميني منطقه 14 شهرداري تهران صورت گرفت. فاكتورهاي مورد اندازه گيري در چاه هاي آب شامل پارامترهاي فيزيكي (دما، رنگ و بو)، پارامترهاي شيميايي (pH، EC،TSS ،TDS )، آنيون ها (NO2،NO3 ، Cl، SO4،CO3 , HCO3)، كاتيون ها (Mg،K ،Na )، فلزات سنگين (Pb،Ag ،Cd ) و MTBE مي باشند. در محل نمونه برداري pH، هدايت الكتريكي و دماي آب سنجيده شد. براي اندازه گيري غلظت عناصر جزيي از روش دستگاهي جذب اتمي كوره گرافيتي، غلظت آنيون ها با روش تيتراسيون و پتانسيومتري، غلظت كاتيون ها (Mg با استفاده از تيتراسيون و K, Na با روش شعله سنجي) و اندازه گيري ميزان MTBE بوسيله دستگاه گاز كروماتوگرافي صورت گرفت. نتايج آزمون هاي آنيوني افزايش نيترات، سولفات و كلرايد را در ايستگاه هاي جنوبي و غربي نشان داد كه علت را مي توان مرتبط با شيب شمال شرقي به جنوب غربي و همچنين بافت شني منطقه دانست. افزايش غلظت كاتيون ها در چاه هاي شرق و شمال شرقي منطقه قابل مشاهده است كه در مورد پتاسيم علت افزايش، را مي توان به بافت رسي، فاضلاب چاه هاي جذبي و كود مصرفي در فضاي سبز اين نواحي مرتبط دانست. كادميوم نيز تنها فلز سنگيني بود كه غلظتش بيش از حد مجاز بود. فعاليت هاي كشاورزي، فاضلاب هاي مناطق مسكوني، رواناب هاي سطحي، بافت فرسوده موجود در نواحي و همچنين ساختار زمين شناسي منطقه، عدم رعايت فاصله مناسب ميان چاه هاي آب با چاه هاي فاضلاب و زمين هاي كشاورزي، سبب تشديد اثرات آلايندگي اين منابع شده است. چاه هاي نمونه برداري شده فاقد آلودگيMTBE بودند.

The important issue about groundwater resources includes; understanding the characteristics of the local watershed or aquifer, distinguishing cases leading to their contamination and managing them. In this study, during the October 1390 a total of 16 wells were sampled in order to evaluate and distinguish the quality and menacing agents of district14th, Tehran’s groundwater sources. The concentration of the anions (NO2, NO3, Cl, SO4, CO3 and HCO3), cations (Mg, K, Na), and certain heavy elements like Pb, Cd and Ag, as well as other physical parameters(temperature, color and odor), chemical parameters (pH, EC, TSS, TDS) and MTBE were determined. Factors which were measured on the field were; pH, Electric Conductivity and temperature. The trace elements concentrations were measured by Graphite furnace atomic absorption, anion concentrations by potentiometric and titration method, cation concentrations (Mg by titration method, K and Na by flaming measurement method) and MTBE concentrations were measured by CP-3800 Gas Chromatograph. Anion test results manifested an increase of nitrate, sulfate and chloride concentration in the southern and western stations which can be associated with the region’s south-west to north-east slope ,in addition to the sandy texture of the area. The cation pollution of the East and Northeast wells have been manifested and the high increase in the amount of potassium might be related to the clay texture, sewage of the absorption wells and the fertilizers that are used in the parks. Among the heavy metals only cadmium had concentrations more than the standard levels. Agricultural activities, municipal wastewater, surface run-offs, eroded soil texture of the area as well as the geological structure, lack of adequate boundaries in between the drinking and the waste water wells have caused an increase in the contaminating effects of these sources. MTBE contamination was not indicated in any of the wells.