آشكارسازي تغييرات درياچه بختگان فارس در بازه زماني 1335 تا 1386

Change Detection of Bakhtegan Lake, Fars Province, During 1956-2007

آشكارسازي تغيير، فرآيند شناسايي اختلاف در ويژگي‌هاي يك عارضه يا پديده با مشاهده آن در زمان‌هاي مختلف است كه مي‌تواند نقش مهمي در برنامه‌ريزي‌هاي منطقه‌اي داشته‌باشد. در اين پژوهش به منظور آشكارسازي تغييرات كاربري و پوشش زمين پيرامون درياچه بختگان استان فارس در بازه زماني سال‌هاي 1335 تا 1386 از روش تركيبي سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافيايي استفاده شده‌است. بدين منظور پس از تصحيح‌هاي هندسي و جوي تصويرهاي ماهواره‌اي با استفاده از الگوريتم بيشترين احتمال در پنج رده پهنه آب، زمين زراعي، بوته‌زار، زمين باير و شوره‌زار رده‌بندي و نقشه كاربري و پوشش منطقه تهيه شد. سپس براي برآورد آماري تغييرات، خروجي داده‌ها با استفاده از روش رده‌بندي پس‌پردازشي مقايسه شدند. از آنجا كه در مناطق نيمه‌خشك نوسان در بارندگي بيشترين تاثير را در تغيير شرايط اكولوژيك درياچه دارد، تاثير اين عامل بر مساحت پهنه آب درياچه بررسي شده‌است. اين مطالعه نشان‌داد كه تغيير كاربري و پوشش زمين پيرامون درياچه با تغيير پهنه آب درياچه در ارتباط است و هرگاه در يك بازه زماني مساحت پهنه آب كاهش يابد، مساحت زمين باير و پهنه شوره‌زار افزايش مي‌يابد، كه بيانگر خشك‌شدن درياچه است. مقايسه پهنه آب درياچه در اين فاصله زماني 51 ساله نشان‌دهنده كاهش كلي مساحت آن به ميزان 296 كيلومترمربع است. دقت كلي و ضريب كاپاي محاسبه‌شده براي خروجي داده‌ها نشان‌دهنده بيشترين دقت رده‌بندي در داده‌هاي ETM و كمترين دقت در تصوير MSS است.

Change detection is process of identifying differences in the state of an object or phenomenon by observing it at different times when it can play an important role in regional planning. This study is an integration of remote sensing data and Geographic Information System in order to detect changes of land use/land cover around the Bakhtegan Lake in Fars province from 1956 to 2007. After geometric and atmospheric corrections, we have classified satellite images in five categories of water zone, land farming, shrubbery, bare and salt lands using maximum likelihood algorithm. Then, we have compared the output images using post- classification method. This method leads to calculating rates of changes. We have also maintained the effect of rainfall oscillation on water lake area because it has huge effect on ecologic condition of the lakes in semi-arid regions. Results showed whenever lake water decreases in a period of time, bare and saline lands increase, which correspond the dryness of the lake. Comparing water lake areas during a period of 51 years indicates a total decrease of 296 square kilometers from the water body of the lake. Calculated overall accuracy and kappa coefficients for output results showed maximum accuracy in classification of TM data and minimum accuracy for MSS images.